Agnieszka Dauksza

Nagroda „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej Co się robi po wyjściu z Auschwitz? Jedzie się do domu, rodziny? A co, jeśli domu już nie ma, a nikt z rodziny nie przeżył wojny? Jak toczy się życie pięć, dziesięć, pięćdziesiąt lat później? Agnieszka Dauksza – autorka bestsellerowej, wielokrotnie nagradzanej „Jaremianki” – postanowiła zapytać przeżywców, jak wygląda życie po obozie? Stefan Lipniak całą swoją młodość spędził w obozach. Gdy w końcu udało mu się uciec i wrócić do domu, matka go nie rozpoznała. Obóz śnił mu się do końca życia. Alfreda Gorączko z koleżankami doczekały wyzwolenia przez Rosjan i Anglików. Wspomina, że żołnierze z obu armii pili i dopuszczali się gwałtów. Dziś nikt nie chce jej uwierzyć, że Rosjanin bronił ich przed Anglikami. Halina Krzymowska razem z matką wydostały się transportem z niemieckiego obozu do Szwecji. Nie miały planu, nie wiedziały dokąd pójść. Los zesłał im hrabinę Siensford i tak trafiły na szwedzki zamek. Wielu byłych więźniów nadal nosi w sobie wojnę. Jest zapisana w gestach, w pamięci ciała, chorobach, nawykach czy sposobach konfrontowania się z innymi. Wraca do nich we wspomnieniach i snach. Paradoksalnie dotąd nie ma zbiorczej nazwy dla doświadczenia polskich przeżywców. Ich życie jest życiem „po” obozie. Niektórzy z rozmówców autorki, ostatni świadkowie, po raz pierwszy opowiedzieli swoją historię. I nieformalnie przyjęli ją do swojego klubu – bo jako jedna z niewielu chciała ich wysłuchać. Agnieszka Dauksza – Laureatka Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz” za najlepszą biografię roku 2020 oraz Ogólnopolskiej Nagrody dla Autorki „Gryfia 2020”, a także finalistka Nagrody Literackiej Nike 2020 za biografię „Jaremianka”. Laureatka Nagrody Newsweeka im. Teresy Torańskiej za najlepszą książkę 2017 roku w dziedzinie literatury faktu za „Klub Auschwitz i inne kluby”. Laureatka wielu innych, prestiżowych nagród.

NAJLEPSZA BIOGRAFIA ROKU Górnośląska Nagroda Literacka "JULIUSZ" 2020 NAJLEPSZA BIOGRAFIA - WYBÓR CZYTELNIKÓW i PUBLICZNOŚCI Nagroda "Portrety" 2019 NAGRODA "NIKE" 2020 finalistka GRAND PRESS 2020 - REPORTERSKA KSIĄŻKA ROKU finalistka NAGRODA LITERACKA "GRYFIA" 2020 finalistka Gdzie jest Maria? Maria Jarema. Ona o sobie zawsze: Jarema. O niej najczęściej: Jaremianka. Kobieta awangarda. Emancypantka, zaangażowana aktywistka – niekwestionowany autorytet. Jedna z najzdolniejszych i najbardziej charyzmatycznych artystek XX wieku. Dziewczyna ze Starego Sambora na Kresach, która przyjechała do Krakowa, by „wymyślić sztukę na nowo”. Studiowała pod kierunkiem Xawerego Dunikowskiego, współtworzyła Grupę Krakowską i teatr Cricot, właśnie z nią najchętniej współpracował Tadeusz Kantor. Ukochana żona Kornela Filipowicza, matka Aleksandra, siostra bliźniaczka Nuny, ceniona przyjaciółka m.in. Różewiczów, Sternów, Przybosiów. W ich wspomnieniach jawi się jako wcielenie ruchu, zmienna, zachwycająca postać, która pozostawiała po sobie wrażenie niedosytu. Gdy poznała diagnozę swojej choroby, pracowała w zapamiętaniu, by namalować każdy kolejny obraz – chociaż jeszcze jeden. Jej prace wciąż zdumiewają nowatorstwem pomysłów, inspirują i prowokują. „Nie umarła” – twierdzili zgodnie jej bliscy. "Autorka złapała mnie za gardło już pierwszym zdaniem i trzymała do końca - czytałam tę książkę ze ściśniętym sercem. Polecam ją każdemu, kto chciałby poznać życie, twórczość, myśli i sekrety Marii Jaremy, wybitnej polskiej artystki - bezkompromisowej i szalenie inteligentnej kobiety. Dawno nie czytałam tak dobrej biografii." Magdalena Grzebałkowska

Klub Auschwitz i inne kluby-zamów nowe wydanie książki Klub Auschwitz i inne kluby. Rwane opowieści przeżywców jest zapisem spotkań z byłymi więźniami obozów koncentracyjnych. Autorka rozmawia z polskimi „ostatnimi świadkami”, próbując dociec, kim są dziś, ponad siedemdziesiąt lat po zakończeniu II wojny światowej? Jak toczyły się ich losy po odzyskaniu wolności? Jak funkcjonuje obecnie wspólnota byłych więźniów? Opowieści układają się w zróżnicowaną konstelację postaw i strategii przetrwania. Mowa zarówno o realiach przedwojennych, okupacji i aresztowaniach, codzienności obozowej, jak i o dalszym życiu, które już zawsze było życiem „odzyskanym”, życiem „po” obozie i „z” obozem. Jak się okazuje, dla wielu z tych ludzi wojna nadal trwa – w ich ciałach oraz umysłach – i ujawnia się we wspomnieniach, snach, gestach, w pamięci ciała, poprzez choroby, nawyki, zachowania czy sposoby konfrontowania się z innymi. Ilustracje w książce: Krzysztof Gawronkiewicz

"Afektywny modernizm" Agnieszki Daukszy to niezwykła rozprawa: innowacyjna metodologicznie, odkrywcza w zakresie historii literatury XX wieku, innowacyjna w robocie analitycznej. A także wzorcowa pod względem trafności doboru źródeł i kontekstów, imponująca pod względem oczytania, inspirująca dla teoretyka literatury, dla historyka sztuki modernistycznej i dla kulturoznawcy. prof. dr hab. Przemysław Czapliński Rozprawa Agnieszki Daukszy jest bardzo udaną wycieczką dokonaną z teraźniejszości do historycznoliterackiej przeszłości. To praca nad odnawianiem znaczeń i odnawianiem naszego aparatu lektury. Autorka z wielką umiejętnością posługuje się narzędziami współczesnego literaturoznawstwa i zdaje sprawę z komplikacji przedmiotu swoich badań. Daje dowody dużej zawodowej erudycji. Przedstawiła niesłychanie interesującą pracę zawierającą wiele nowych spostrzeżeń interpretacyjnych. prof. dr hab. Marek Zaleski Agnieszka Dauksza – dr, literaturoznawczyni, prowadzi zajęcia w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych WP UJ. Autorka książek: "Klub Auschwitz i inne kluby. Rwane opowieści przeżywców" (słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2016) i "Kobiety na drodze. Doświadczenie przestrzeni publicznej w literaturze przełomu XIX i XX wieku" (Universitas, Kraków 2013). Współautorka filmu "Płaszów. Odkrywka" (Kraków 2013, wraz z Szymonem Maliborskim) oraz projektu "Krakowskie sny Amona Goetha" (ArtBoom Festival 2013)