Menu

Gomułka Stanisław

Pierwsza na rynku książka, w której po 25 latach transformacji zostały zidentyfikowane główne problemy gospodarcze Polski. W części teoretycznej, bazując w znacznym stopniu na swoich pracach, autor opisuje różne mechanizmy wpływające na wzrost gospodarczy w skali globalnej i długofalowej. Z kolei bazując na doświadczeniu, jakie zdobył, będąc doradcą polskich rządów, proponuje konkretną politykę gospodarczą na najbliższe lata oraz przedstawia potrzebne reformy gospodarcze. Omawia również perspektywy dla strefy euro w długim i krótkim okresie. Wyjątkową część książki stanowią rozmowy Tadeusza Kowalika i Jana Krzysztofa Bieleckiego z prof. Stanisławem Gomułką dotyczące pierwszych, kluczowych lat polskiej transformacji.
Drugi z zapowiedzianych czterech tomów dokumentów systematycznie zbieranych przez Stanisława Gomułkę, głównego doradcę wicepremiera i ministra finansów Leszka Balcerowicza oraz kilku kolejnych ministrów finansów, zawiera około 250 dotąd niepublikowanych archiwaliów z 1990 roku. Dotyczą one najważniejszych problemów polskiej transformacji społeczno-gospodarczej, mają różny charakter i różną rangę. Są to: ministerialne programy, zespołowe i indywidualne projekty reform i zmian w polityce gospodarczej, listy intencyjne rządu do Międzynarodowego Funduszu Walutowego, listy ważnych osobistości (np. prezydenta G. Busha do premiera T. Mazowieckiego), odręczne notatki. Ukazują organizację ekonomicznej części rządu, jego eksperckie zaplecze, proces podejmowania ważnych decyzji. W 1990 roku władza mogła wielu wydawać się monolitem. Dlatego tak ciekawe są ujawniane w publikowanych tu dokumentach wątpliwości, spory i dyskusje.  Najwięcej dokumentów powstało przy okazji wprowadzania w życie planu Balcerowicza, a także korekt polityki gospodarczej w drugiej połowie 1990 roku. Czytelnik znajdzie tu również dokumenty ilustrujące: współpracę władz polskich z MFW i Bankiem Światowym, tworzenie programu prywatyzacji, początkową fazę negocjacji w sprawie redukcji długu zagranicznego. Atmosferę tego brzemiennego w wydarzenia roku przybliżają rozmowy Tadeusza Kowalika ze Stanisławem Gomułką oraz Stefanem Kawalcem – ówczesnym szefem gabinetu Balcerowicza.  Stanisław Gomułka urodzony w 1940 roku, ukończył studia na Wydziale Fizyki i Matematyki UW (1962), w wieku 26 lat obronił doktorat z ekonomii. Pozbawiony pracy etatowej za działalność opozycyjną, emigruje w 1969 roku do Danii, a w 1970 roku przenosi się do Wielkiej Brytanii. Trzydzieści pięć lat pracuje w słynnej London School of Economics. W latach 80. wykłada także na czołowych uczelniach amerykańskich (Havard University, Stanford University, Columbia University, Pennsylvania University). W 1985 roku angażuje się w projektowanie reform w Polsce, najpierw jako doradca MFW, a od 1989 roku jako doradca kolejnych rządów. Negocjuje zmniejszenie długu zagranicznego z klubami Paryskim i Londyńskim. Kontynuuje działalność akademicką na uczelniach zagranicznych i polskich, publikuje prace poświęcone przemianom gospodarczym w Europie Środkowej i Wschodniej. Jego dorobek naukowy to kilkanaście książek i około 100 artykułów, głównie dotyczących teorii wzrostu gospodarczego. W 2008 roku na krótko zostaje wiceministrem finansów, później wraca do działalności naukowej i eksperckiej. Obecnie jest głównym ekonomistą Business Centre Club.  Tadeusz Kowalik urodzony w 1926 roku, absolwent Wydziału Prawa UW i Instytutu Nauk Społecznych przy KC PZPR. Profesor nauk humanistycznych i ekonomicznych w Instytucie Nauk Ekonomicznych PAN. W latach 1956–1958 redaktor naczelny tygodnika Życie Gospodarcze, między 1967 a 1992 rokiem kierował redakcją dzieł Oskara Langego i Michała Kaleckiego. W sierpniu 1980 roku członek komisji ekspertów MKS Stoczni Gdańskiej. Współzałożyciel: Towarzystwa Kursów Naukowych (Uniwersytetu Latającego), Solidarności Pracy, Unii Pracy, Fundacji Polska Praca. Spędził dziesięć lat w ośrodkach naukowych Wiednia, Genewy, Cambridge, Toronto, Sztokholmu, Waszyngtonu, Los Angeles. Ostatnie książki: Systemy gospodarcze, efekty i defekty reform i zmian ustrojowych (2005); Polska transformacja (2009).
One of the characteristic facts concerning the “catching-up countries” is the exceptionally large variation in their per capita annual rate of growth, from about zero to about 10%. The papers published in this monograph show that this rate is strongly dependent on the rate of investment, the quality of the labour force and the quality of institutions. The rate of investment is, in turn, dependent on the rate of domestic savings. In Poland, domestic savings are shown to have been and continue to be very low by international standards. The trend rate of growth of about 3.7% has been about 2 pp. higher than that of the most developed economies, mainly thanks to the development of modern market institutions and a new private sector, and partly thanks to foreign direct investments and a significant inflow of finance from the European Union (EU). The data also show that by far the least successful transformation in Eastern Europe has taken place in Ukraine. (Author’s Introduction) *** Our discussion is limited to the Technology Frontier Area (TFA) of the world. The central question is how the area’s innovation rate changes over time in the course of centuries. The analysis indicates that the pattern of change of the innovation rate over time may be eventually hat-shaped. This Hate-Shape Relationship is an empirical law that is given a theoretical interpretation. It is in part a prediction based on the author’s model of innovation and growth. Its acceleration and steady growth segments correspond well to the past reality. Its slowdown part is the central thesis of the book. Stanisław Gomułka – born 1940 in Poland, MSc in theoretical physics in 1961 (with MSc work published in the Physical Review 1964), PhD in economics in 1966 from the University of Warsaw, in 1970–2005 a member of the economics department of the London School of Economics. During this period also a visiting professor at Pennsylvania University for one year, a visiting scholar at Harvard, Columbia and Stanford Universities, a research fellow at the Netherlands Institute for Advanced Studies in Wassenaar, an advisor to the IMF on Poland in 1985–87, and from 1989 through 2002 a key adviser to Polish finance ministers. Since 2013 a member of the Polish Academy of Sciences. The author of about 100 articles published in high quality journals and several books, the main ones being Inventive Activity, Diffusion, and the Stages of Economic Growth; Growth, Innovation and Reform in Eastern Europe; and The Theory of Technological Change and Economic Growth. These publications mainly deal with topics in economic growth, innovative activity, reforms in public finance, monetary policies, and comparative economic systems.