Jacek Poznański

Przekazujemy w ręce Czytelników monografię zbiorową dedykowaną Panu Profesorowi Adamowi Jonkiszowi z okazji siedemdziesiątej rocznicy Jego urodzin. Publikacja została podzielona na dwie części. Pierwsza z nich, o charakterze biograficznym, zawiera zwięzły życiorys Profesora Jonkisza, syntetyczną charakterystykę jego działalności naukowej oraz poglądów filozoficznych, jak również wywiad przeprowadzony z Jubilatem przez pracowników Instytutu Filozofii Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie – dra hab. Piotra Duchlińskiego, prof. UIK i dra Jacka Poznańskiego SJ oraz współpracującą z Instytutem dr Jolantę Koszteyn. Część tę wieńczy zestawienie publikacji Jubilata. Z tych opracowań wyłania się bogaty obraz życia i dokonań Pana Profesora. Można prześledzić kolejne okresy życia Jubilata, jego związki z różnymi środowiskami naukowymi i rozwój kariery naukowej – najpierw jako studenta KUL, a następnie nauczyciela i mistrza pracującego w wielu ośrodkach akademickich Górnego Śląska, Śląska Cieszyńskiego oraz Małopolski. Druga część publikacji zawiera 18 artykułów (zamieszczonych w alfabetycznej kolejności) dedykowanych Panu Profesorowi przez jego przyjaciół oraz dawnych i obecnych współpracowników. Większość tekstów nawiązuje do osiągnięć naukowych Jubilata i problematyki podejmowanej w jego pracach, a niektóre (nieliczne) dotyczą zagadnień, które wprawdzie nie były bezpośrednim przedmiotem badań Profesora, ale znajdują się w sferze jego zainteresowań. Z Wprowadzenia do książki

Chrześcijanin nie może żyć duchowo bez kontaktu z Pismem Świętym, bez kontaktu z jego Autorem. Coraz mniej biblijnych formuł, obrazów, historii przemawia do nas spontanicznie, budząc uczucia, prowokując ciągi myśli, inspirując wyobraźnię. Nasza wrażliwość i wyobraźnia usychają w zalewającej nas banalnymi treściami codzienności. W książce znajdziemy krótkie rozważania do każdego z niedzielnych czy świątecznych czterech czytań mszalnych, które mogą być pomocne w refleksji nad stanem własnej wiary, miejscem w Kościele, przeżywanymi trudnościami życiowymi czy duchowymi. Przede wszystkim pomogą nam wejść w kontakt i otworzyć się na Jedynego Autora Słowa.

W encyklice Laudato si’ papież Franciszek dokonuje cennej i długo oczekiwanej aktualizacji społecznej nauki Kościoła. W kontekście kryzysu ekologicznego proponuje m.in. przewartościowanie roli ekonomii, gospodarki i polityki w taki sposób, aby wyraźnie były nakierowane na służbę ludziom, współpracę narodów na rzecz pokoju i sprawiedliwego podziału dóbr, bardziej zdecydowaną troskę o stworzenie oraz obronę Matki Ziemi. Papież wskazuje także, że ochrony stworzenia i dbałości o środowisko nie można oddzielić od "ekologii ludzkiej", gdyż obecny kryzys jest nie tylko problemem ekonomicznym, ale także środowiskowym, etycznym i antropologicznym. W encyklice dodaje, że kryzys ten sięga samych podstaw kultury i duchowości oraz proponuje projekt ekologii integralnej, którego punktem wyjścia jest ekologiczne nawrócenie. Autorzy artykułów monografii podejmują liczne wątki ekologiczne zasugerowane lub omawiane przez papieża, poszukując źródeł, inspiracji i kontekstów wizji zaproponowanej przez Franciszka. Jacek Poznański SJ, Stanisław Jaromi OFMConv Treść książki wskazuje na komplementarną spójność problematyki obu jej części oraz poszczególnych jej rozdziałów. Warte zauważenia jest także wzajemnie dopełniające się przedstawienie zagadnień teoretycznych i praktycznych (…). Dzięki tak zaprezentowanej refleksji nad encykliką Laudato si’, książka oddaje charakter encykliki, która prócz refleksji teoretycznej ma wyraźne przesłanie praktyczne skierowane zarówno do przedstawicieli świata polityki i biznesu, jak i wszystkich ludzki dobrej woli (…). Należy wyrazić nadzieję, że niniejsza publikacja nie tylko zainspiruje dalsze badania w polskim środowisku naukowym, ale także zachęci działaczy ekologicznych do refleksji nad kwestiami ekologicznymi z punktu widzenia, jaki przedstawił papież Franciszek i przyczyni się w ten sposób do ekologicznego "efektu Franciszka" na gruncie polskim. Dr hab. Ryszard Sadowski SDB, Instytut Ekologii i Bioetyki UKSW Książka nie jest tematycznym "komentarzem" do poszczególnych rozdziałów encyklik, ale czymś więcej - udanym i naukowym zarazem "rozwinięciem" myśli, inspiracji, zagadnień itd., zawartych w dokumencie papieskim. Odnosi się wrażenie, że autorzy tekstów nie zamierzają powtarzać tego, co zostało powiedziane w encyklice, ale pójść dalej i głębiej, wkomponować jej treści w kontekst jeszcze bardziej naukowy i polski, dokonać jej naukowego "przełożenia" na użytek czytelnika polskiego, który konfrontuje się już od wielu lat z problemami natury ekologicznej, szukając ich optymalnych rozwiązań. Prof. dr hab. Zdzisław Kijas OFMConv, UPJPII