Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Hans Delbrck (1848-1929) był jednym z najbardziej rozpoznawalnych badaczy swoich czasów, a jego twórczość historiograficzna budziła kontrowersje nie tylko za życia, lecz także po śmierci. Miał odwagę przeciwstawić się powszechnie panującemu poglądowi o braku kompetencji akademickich historyków do zajmowania się militarnymi aspektami dziejów. Promował pogląd, że tworzą one nierozerwalną jedność z problematyką polityczną, społeczną, gospodarczą i kulturową, w czym wyprzedził francuską szkołę "Annales". Jego poglądy na trwałe ukształtowały oblicze całej specjalności, a jego wieloletnia walka o wprowadzenie historii militarnej na uniwersytety doprowadziła do odarcia wojny z fałszywego nimbu romantyzmu.

Celem książki jest przeanalizowanie wyłaniających się z korespondencji Mickiewicza i Słowackiego oryginalnych poglądów na istotę i wartość podróżowania. Wiek XIX, który można bez ryzyka przesady nazwać wiekiem podróży, stającej się w tym czasie potrzebą, modą, a nawet przymusem, wykształcił wiele rodzajów podróżowania i różne typy podróżników (wielu z nich utrwaliło swoje przeżycia w popularnym gatunku podróży). Mickiewicz i Słowacki swoje refleksje teoretyczne - pozwalające na rekonstrukcję ich stosunku do tego fenomenu epoki - zawarli przede wszystkim w korespondencji, która jest w tej książce poddawana interpretacji z wykorzystaniem narzędzi z zakresu travel writing studies.

Estetyka obrazu filmowego. Szkice badawcze są próbą odsłonięcia i rekonstrukcji ezoterycznej osobliwości obrazu filmowego czyli jakości wartości estetycznych. Poruszamy się na wielu płaszczyznach badawczych i warto zadać pytanie, czy klarowne zdefiniowanie jakości wartości estetycznych obrazu filmowego jest możliwe? Chodzi tu o sformułowanie "prezentującej naoczności" obrazu filmowego. Które osobliwości obrazu filmowego są źródłowe, a które w świadomości percepcyjnej odbiorcy prezentują się jako "obecne" czyli jako przedmioty poznania? Źródłowość poznania jest osadzona jako przyczyna - bodziec - zdarzenia ekranowego, który manifestuje się w poszukującej myśli odbiorcy dzieła filmowego. Filozoficzne źródła tej osobliwości leżą gdzieś w głębi metafizycznych przestrzeni, jednak są one najbardziej zakryte, a jednocześnie postrzegalne.

Autorzy książki podejmują problematykę ochrony dzieła naukowego z punktu widzenia prawa i etyki badań, wykazując w jej pierwszej części, że do katalogu praw człowieka zalicza się podmiotowe prawo twórców dóbr niematerialnych, jakimi są twórcy nauki, do ochrony ich interesów moralnych i materialnych związanych z wkładem w prace badawcze. Autorzy zrekonstruowali treść tego prawa w oparciu o przepisy prawa i kodeksy etyki dla naukowców. W drugiej części książki regulacje prawne i etyczne są konfrontowane z rzeczywistością prowadzenia działalności badawczej w naukach ścisłych i przyrodniczych z perspektywy pracy zespołowej oraz ubiegania się o stopnie i tytuły nadawane w polskim systemie szkolnictwa wyższego i nauki.

W świecie nadmiaru informacji codziennym wyzwaniem badaczy jest odnajdywanie i selekcjonowanie materiałów, organizowanie literatury przedmiotu i własnych notatek. Proponowany model systemu zarządzania indywidualną wiedzą naukową podpowiada, jak zarządzać wiedzą naukową, jak organizować własną przestrzeń wiedzy naukowej, jakie narzędzia cyfrowe wdrożyć do warsztatu badawczego, by efektywnie wykorzystywać zgromadzony materiał badawczy i tworzyć nową wiedzę w humanistyce. System składa się z elementów podstawowych i uzupełniających - procesów, czynności i narzędzi zarządzania indywidualną wiedzą naukową. Podano przykłady programów komputerowych, ich funkcje i możliwości zastosowania w zarządzaniu wiedzą.

Głównym celem, jaki przyświecał autorom publikacji Peryferie społeczne w teorii i badaniach empirycznych była wymiana wiedzy, poglądów, doświadczeń badawczych nt. sytuacji obszarów społecznych peryferii współczesnej Polski i Europy oraz przemian w nich zachodzących. Pojęcie peryferii społecznych już dawno przestało być postrzegane jedynie w kategoriach przestrzeni geograficznych; dziś coraz częściej pod tym hasłem rozumie się obszary zmagające się z różnymi problemami i trudnościami, związanymi m.in. z wysokim bezrobociem, sytuacją demograficzną, biedą i innymi. Publikacja skierowana jest do studentów, wykładowców, pracowników instytucji badawczych, a także środowisk teoretycznie lub praktycznie zaangażowanych w proces przeciwdziałania marginalizacji i wykluczeniu obszarów peryferyjnych.

Studium jest próbą interpretacji powieści Stanisława Dygata, ze szczególnym zwróceniem uwagi na sposób, w jaki autor "Jeziora Bodeńskiego" zapisuje w swojej twórczości kategorię braku. Brak rozumiany jako figura myślowa, a nie retoryczna, uobecnia się na kartach utworów pisarza jako kondensator pragnień. Książka została podzielona na trzy rozdziały: I. "Ekonomia i brak", II. "Pragnienie i brak", III. "Czas, wojna i brak". Pierwszy rozdział to interpretacja kolejnych powieści pisarza, ze szczególnym zwróceniem uwagi na brak, jako zasadę konstruującą myślenie o miłości. Drugi rozdział, "Pragnienie i brak", to próba znalezienia odpowiedzi na pytanie o powód, dla którego brak jest tak ważny w strukturze powieści. Trzeci rozdział, "Czas, wojna i brak", stanowi kontynuację rozważań z rozdziałów pierwszego i drugiego, wzbogaconą o nowy sposób rozumienia braku, zbliżającą go do pojęcia nostalgii.

Książka Spotkanie kultur. Komunikacja i edukacja międzykulturowa w glottodydaktyce odpowiada na potrzeby dzisiejszych czasów, procesu globalizacji i społeczeństwa informacyjnego. Wskazuje na umiejętności skutecznego komunikowania się z ludźmi pochodzącymi z innych kultur. Pokazuje, jak budować kompetencję międzykulturową, uczy zachowań komunikacyjnych, którym towarzyszy dialog. Inny, Obcy, Drugi są obecni w naszym świecie, a porozumiewanie ma być spotkaniem, a nie zderzeniem kultur. Książka przeznaczona jest dla lektorów, studentów uczących się języka obcego, biznesmenów, Polaków pracujących i przebywających w innych krajach oraz zwykłych turystów.

Tom zatytułowany Lektury pokoleniowe i ponadpokoleniowe. Z zagadnień recepcji jest pokłosiem konferencji naukowej "Pożytki i szkody płynące z lektury" zorganizowanej w kwietniu 2010 roku w Instytucie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego. Publikacja zawierająca bogaty materiał, dokumentowany zwłaszcza źródłami wydawniczymi i prasowymi lat powojennych, okresu PRL-u aż po czas stanu wojennego i współczesność, zaprasza do refleksji nad trwałością oraz przemianami upodobań i zachowań lekturowych, warunkowanych procesami historycznymi, społecznymi i kulturowymi. Zebrane teksty ukazują zmiany wartościowania książki. W większości są to studia materiałowe obrazujące popularność wybranych fenomenów literackich czy prasowych. Uszeregowane w porządku diachronicznym dają możliwość dostrzeżenia prawidłowości sterujących procesami społecznych zachowań lekturowych zarówno w przeszłości, jak i współcześnie.