Agnieszka Kruszyńska-Idzior

Zbiór czterdziestu bogato ilustrowanych opowieści o ciekawych postaciach, wydarzeniach i osobliwościach związanych z ziemia dębicką. „Wydawało mi się, że o mojej rodzinnej Dębicy wiem wszystko. Agnieszka Kruszyńska-Idzior uświadomiła mi, jak niewiele wiem. To książka nie tylko dla lokalnych pasjonatów. Pomaga zrozumieć, jak historia małego miasta łączy się z historią nas wszystkich i że dębickie echa odnajdziemy wszędzie: od krakowskiej architektury po Hollywood”. [Radek Rak] „Agnieszka Kruszyńska-Idzior, sięgając po zasłyszane historie, przeszukując archiwalne numery gazet, stare dokumenty oraz naukowe opracowania, stworzyła niezwykle ciekawy zbiór opowieści o dziejach Dębicy i jej okolic, o losach znanych i mniej znanych postaci, które odznaczyły swoje piętno na lokalnej historii. Takimi osobami byli, chociażby opisani w książce: Galicyjski Gaudi, jak śmiało nazwać można Teodora Talowskiego, wybitny kompozytor Krzysztof Penderecki czy rozpalający wyobraźnię, najsłynniejszy polski średniowieczny rycerz Zawisza Czarny. To pasjonująca podróż po ciekawostkach nieznanych powszechnie mieszkańcom zarówno samego miasta, jak i jego szeroko pojętych okolic”. [dr Arkadiusz S. Więch] Agnieszka Kruszyńska-Idzior – absolwentka historii, dziennikarka. Laureatka nagrody specjalnej Muzeum Powstania Warszawskiego w Konkursie Stowarzyszenia Gazet Lokalnych Local Press 2020. Autorka bestsellerowego reportażu historycznego „Góra Śmierci”, opowiadającego o hitlerowskim obozie pracy przymusowej w Pustkowie

Więźniowie, którzy tu trafili, szybko orientowali się gdzie są, bo oprócz woni leśnej ściółki i żywicy, czuli coś jeszcze. Mdły odór palonych ciał. Fetor, który był nie do zniesienia. Zapach spalonego tłuszczu i włosów unosił się z niedalekiej górki i rozchodził po całej dolinie, a nawet dalej […]. Ogień na Górze Śmierci płonął stale, dniem i nocą. Pustków – poligon SS i hitlerowski obóz pracy przymusowej utworzony w 1940 roku, pod Dębicą na Podkarpaciu, funkcjonował do lipca 1944 roku, także jako obóz jeniecki. Na pilnie strzeżonym poligonie SS- Truppenübungsplatz „Heidelager” testowano tajną broń rakietową V-1 i V-2. Ocenia się, że w obozach pracy Pustkowa łącznie życie straciło około 7000 Żydów, 5000 jeńców sowieckich i 3000 Polaków. Byli bici, głodzeni, zamęczani pracą, rozstrzeliwani. Jak twierdzili jego więźniowie – Pustków, to był taki Oświęcim, tylko w mniejszej skali. Po zajęciu go przez oddziały 1. Frontu Ukraińskiego, w sierpniu 1944 roku, wykorzystany został jako obóz jeniecki dla 12 000–15 000 Niemców, Ślązaków, Kaszubów, z których około 3000 straciło tu życie. Przez wiele lat historia ta pozostawała mało znana. Teraz Autorka oddała głos jej świadkom. Agnieszka Kruszyńska-Idzior – ukończyła historię na Uniwersytecie Rzeszowskim i public relations na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. Od 2006 roku pracuje w tygodniku ,,Obserwator Lokalny”. Dwukrotnie nominowana w konkursie Stowarzyszenia Gazet Lokalnych Local Press 2018. W tym samym konkursie, w 2020 roku, została laureatką nagrody specjalnej Muzeum Powstania Warszawskiego.