Komaniecka-Łyp Monika

Niniejsza edycja źródłowa jest kolejnym, czwartym już tomem normatywów wydawanych przez krakowski Oddział IPN w ramach serii Normatywy aparatu represji. Znajomość normatywów w zakresie rejestrowania spraw i osób, zasad i form dokumentowania czynności operacyjnych oraz archiwizowania i brakowania akt pozwala poznać procedurę obowiązującą zarówno pracownika operacyjnego, jak i pracownika pionu ewidencji operacyjnej. Wiedza ta daje możliwości lepszego i głębszego zrozumienia celowości podejmowania określonych działań operacyjnych przez UB i SB, a także wychwycenie wszelkich przedsięwzięć niezgodnych z procedurą, m.in. prób fałszowania. Dzięki temu tak historyk, jak i inny potencjalny użytkownik archiwum IPN, jest w stanie prawidłowo odczytać i zinterpretować materiały archiwalne aparatu bezpieczeństwa PRL, zgodnie z ich przeznaczeniem. Jest to o tyle ważne, że w różnych okresach policja polityczna dążyła do ukrycia swoich działań oraz kamuflowania rzeczywistych intencji.

Władysław Gomułka był jednym z głównych przywódców obozu komunistycznego w momencie przejmowania władzy w Polsce po II wojnie światowej. Odsunięty w czasach stalinowskich w wyniku wewnątrzpartyjnych porachunków, powrócił jesienią 1956 r., dając ludziom nadzieje na demokratyzację systemu i uniezależnienie się od Moskwy. Nadzieje szybko się skończyły, a pozostał do końca lat 60. siermiężny, gomułkowski komunizm, wstrząsany kolejnymi paroksyzmami protestów społecznych. Zawarte w niniejszym tomie artykuły ukazują różne aspekty ówczesnej rzeczywistości i rolę, jaką odgrywał wtedy towarzysz "Wiesław".

Publikacja jest zbiorem artykułów poświęconych działalności pionu obserwacji (Biura „B” MSW i wydziałów „B” w województwach) oraz roli obserwacji w pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa na konkretnych przykładach, czyli case studies. Bogaty materiał zdjęciowy pokazuje zarówno kulisy działań obserwacyjnych, jak i ich efekty. Książka stanowi pogłębienie dotychczasowych ustaleń dotyczących tej problematyki.