Leszek Szerepka

Powieść „Białoruski snajper” czerpie najlepsze wzory z powieści Toma Clancy’ego czy Roberta Ludluma. Jest doskonale osadzona we współczesnych realiach białoruskich, dlatego pozwala lepiej zrozumieć zarówno istotę tamtejszego reżimu, jak i motywację tych, którzy nie wahają się ryzykować życiem, aby go obalić. Autorytarny system traktuje ludzi instrumentalnie, zwalcza ich solidarność i niezależność, monopolizuje prawdę i narzuca własny kodeks zasad postępowania. Oleg Prybyłowski, wierny pretorianin białoruskiego prezydenta, przekonuje się o tym, kiedy postawiony przed wyborem, postanawia walczyć w obronie swojej wielkiej miłości oraz dla zachowania poczucia własnej godności. Na swojej drodze spotyka Pawła Szereta, dziennikarza, który od wielu już lat próbuje odkryć mroczną tajemnice białoruskiego szwadronu śmierci. Obaj rzucają wyzwanie cynicznemu i bezwzględnemu dyktatorowi. Zadanie, które Oleg podejmuje się wykonać, żeby zdemaskować zbrodniczy system i ocalić swoją dziewczynę, jest na granicy życia i śmierci.

Powieść z gatunku political fiction. Jej akcja rozgrywa się w latach 2009–2010, głównie w środowisku rosyjskich służb specjalnych, które po wojnie gruzińskiej dostają rozkaz zintensyfikowania działań wobec Ukrainy i Polski. Dla realizacji swoich planów Kreml sięga po różne instrumenty, w tym politykę historyczną. Tytuł powieści nawiązuje do prób kreowania przez stronę rosyjską antyKatynia. Tłem powieści są trudne i bolesne relacje polsko-rosyjskie, postrzegane przez bohaterów o skrajnie przeciwstawnych poglądach. Orłow jest zwolennikiem demokratyzacji i europeizacji Rosji, a Trenin uważa się za żołnierza imperium. Konfrontacja postaw zmusza ich do bolesnych wyborów.

Ukraiński gambit należy do gatunku political fiction. Jest to thriller polityczny doskonale osadzony w realiach ukraińskich, które autor zna z autopsji. Akcja powieści obejmuje okres między listopadem 2013 r. a lutym 2014 r. i w znacznej części rozgrywa się na kijowskim Majdanie Niezależności. Zręcznie poprowadzona intryga ujawnia kulisy gry, której stawką jest europejska przyszłość Ukrainy. Książka stara się pokazać zróżnicowanie tego kraju, jego tragiczną historię, która wpływa na losy i kształtuje postawy jego mieszkańców. Dla głównego bohatera, Stasa Sycza, młodego studenta z Kołomyi, który trochę przypadkowo znalazł się w centrum wydarzeń, Majdan jest nie tylko doświadczeniem pokoleniowym, ale także szkołą życia. Stas przekonuje się, że cena zwycięstwa często potrafi odebrać jego smak.

Białoruś, do której można dotrzeć samochodem z Warszawy w zaledwie dwie godziny, to dla Polaków terra incognita - kraj nieznany i zapomniany, na przekór wspólnej wielowiekowej historii. Książka ambasadora Leszka Szerepki nie tylko odkrywa przed nami współczesną Białoruś, ale również przystępnie tłumaczy liczne paradoksy, na które natrafiamy u naszego wschodniego sąsiada. To wciągająca lektura, a zarazem niezastąpiony przewodnik po białoruskiej rzeczywistości, na którą składa się zarówno dyktatorska władza, jak i bierne społeczeństwo.

Praca dr Leszka Szerepki to ciekawe studium rosyjskiego kozactwa – tematyki mało znanej polskiemu czytelnikowi, w szczególności polecane studentom związanym z tematyką wschodnioeuropejską w szerokim znaczeniu tego pojęcia. Książka napisana jest potoczystym, przystępnym językiem, równie zrozumiałym dla specjalisty w kwestiach rosyjskich, jak i dla laika. Autor w bardzo jasny sposób wykłada swoje przemyślenia, dobrze widoczne są tezy, popierające je argumenty i polemiki z innymi stanowiskami. Największą zaletą tej książki jest systematyzacja wiedzy o rosyjskim kozactwie, gdyż w Polsce ten temat pozostaje całkowicie nierozpoznany naukowo. Dokonanie Autora polega nie tylko na pokazaniu meandrów procesu odradzania się kozaczyzny, ale przede wszystkim – genezy współczesnej misji kozaków, instrumentalizowanych w kraju i za granicą do realizacji polityki Kremla i działań hybrydowych. Praca nowatorska, wypełniająca lukę badawczą w polskiej historiografii. Obowiązkowa lektura dla studentów wszystkich kierunków studiów powiązanych ze wschodoznawstwem, a także dziennikarzy, którzy gubią się w gąszczu rosyjskiej problematyki i rosyjskich idei, do których m.in. należy neokozactwo. Dr Jolanta Darczewska; Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia, Dyrektor OSW (2007-2011) Geneza kozactwa związana jest z funkcjonowaniem pogranicza państwa i państewek tatarskich, choć były fundamentalne różnice między kozactwem naddnieprzańskim i innymi częściami tego zjawiska. Kozactwo zaporoskie niezależnie od podobnych korzeni stało się zjawiskiem ściśle związanym z Rzeczpospolitą i Rusią południowo-wschodnią, wyodrębniającą się w II połowie XVII wieku w kozacką Ukrainę. Inaczej było na obszarze Rosji. Autor określa swoje zadanie jako opisanie "procesu odradzania się kozactwa w Federacji Rosyjskiej", a zakres chronologiczny zakreśla na "dekadę Jelcyna", czyli lata 1990-1999. Interesują go w szczególności ewolucja oddolnych koncepcji organizacji ruchu w zetknięciu z reakcjami władz i procesem jego instytucjonalizacji. (Dr hab., ambasador Henryk Litwin; Studium Europy Wschodniej, Uniwersytet Warszawski) Czy ruch kozacki to efekt siły archetypów kulturowych czy inspiracja sił politycznych? Wokół niego ogniskuje się na dobrą sprawę cała narracja, a odpowiedź przynoszą tak lektura kolejnych stronic, jak i wnioski zawarte w Zakończeniu. Swoją uwagę Autor kieruje nade wszystko na relacje kozacy – państwo i państwo – kozacy, w tym na takie zagadnienia, jak: służba wojskowa, rejestr, uregulowanie spraw związanych z posiadaniem ziemi, samorząd i prawa kozaków. Inne dobrze opisane w pracy zagadnienia to: kwestia stosunku społeczeństwa rosyjskiego do ruchu kozackiego czy neokozackiego, nierzadko postrzeganego jako zdominowany przez układy towarzysko-biznesowe lub po prostu zwykły bandytyzm, rola kozaków w życiu politycznym Rosji oraz przeważnie niedane, a dyktowane interesem rozmaitych wpływowych kręgów, próby narzucenia ram prawnych. (Prof. dr hab. Mariusz Wołos; Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie) Leszek Szerepka (ur. 1964) – doktor nauk historycznych, dyplomata, publicysta, literat. Absolwent Wydziału Historycznego UW (1991). Długoletni pracownik Ośrodka Studiów Wschodnich im. Marka Karpia w Warszawie. W polskich placówkach dyplomatycznych na Wschodzie (Moskwa, Kijów i Mińsk) spędził łącznie kilkanaście lat. Ostatnio, w latach 2011-2015, ambasador RP na Białorusi. Wykładowca w Studium Europy Wschodniej UW. Autor licznych analiz i artykułów dotyczących obszaru byłego ZSRR. W 1995 roku, pod jego redakcją ukazało się opracowanie "Rosyjskie ugrupowania nacjonalistyczne" (OSW). Współautor książki "Wyzwania Migracyjne w państwach wschodniego sąsiedztwa Unii Europejskiej" (Warszawa 2007). W 2016 roku wydał w Białymstoku zbiór esejów politycznych zatytułowany "Oblicza Białorusi". Prezentowana książka jest wersją pracy doktorskiej obronionej na Wydziale Historii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (2020).