Fundacja Historia i Kultura

Warszawskie sezony teatralne 1945–1949 Tomasza Mościckiego są drugą już pionierską próbą pokazania życia teatralnego stolicy tuż po wojnie, po przychylnie przyjętej kronice Teatry Warszawy 1944–1945. Autor kontynuuje opowieść o warszawskich scenach, pokazując, jak szybko odbudowywało się życie artystyczne stolicy. To fascynująca wyprawa w historię pierwszych powojennych lat Polski, widziana właśnie przez teatr. Autor prowadzi czytelnika szlakiem istniejących wówczas, dziś w dużej części zapomnianych, teatralnych miejsc, przypomina historię teatrów istniejących do dziś, ale i tych, które zniknęły, ustępując miejsca odbudowującej się Warszawie. Książka przynosi obraz życia teatralnego całkowicie odmienny od utartych przekonań o jego ubóstwie w pierwszych latach po wojnie. Jest to życie niesłychanie bogate i szybko zmieniające swój kształt. Książka opowiada także o codziennym życiu warszawskiego teatru, zwyczajach, warunkach życia i pracy aktora, zarobkach, a także o sprawach wstydliwie ukrywanych przed publicznością, a bulwersujących wówczas artystyczne środowisko.

Nowe – poprawione i uzupełnione wydanie wspomnień jednego z 27 wojennych dowódców polskich skrzydeł myśliwskich w Wielkiej Brytanii, rodem z Przeworska na Podkarpaciu. Przedwojennego absolwenta gimnazjum i Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie; obserwatora w 5 Pułku w Lidzie (na dwumiejscowych francuskich Potezach), potem po przeszkoleniu pilota myśliwskiego w 4 Pułku w Toruniu (na PWS-10, P.7a i P.11c). Tuż przed wojną, kapitana, dowódcy eskadry, a we wrześniu 1939 r. obrońcy polskiego nieba nad Pomorzem, dowódcy Dywizjonu Myśliwskiego. Następnie turysty gen. Sikorskiego, w drodze na Zachód. We Francji dowódcy grupy myśliwców; w Anglii pierwszego dowódcy 306 Dywizjonu Myśliwskiego Toruńskiego. Potem pierwszego polskiego samodzielnego dowódcy Pierwszego Skrzydła Myśliwskiego (trzy dywizjony), na lotnisku Northolt. Po zdaniu dowództwa, oficera w sztabie, nr 2 w polskim lotnictwie myśliwskim w Anglii; potem oficera łącznikowego przy eskadrze w Tunezji; ponownie w Anglii dowódcy 18 Sektora Myśliwskiego, sztabowca i dowódcę 133 Wingu, a po wojnie szefa bazy lotniczej w Coltishall. Za wojenne zasługi Tadeusz Rolski został odznaczony Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari (przez gen. Sikorskiego) oraz Distinguished Service Order (przez gen. Sholto Douglasa, jako pierwszy polski lotnik). Po powrocie do kraju, Rolski pracował poza lotnictwem, a od 1959 do 1972 r. w lotnictwie cywilnym. Opublikował dwie książki. Zmarł 27 września 1991 r. w Warszawie. Od 2008 r. jest patronem jednostki Sił Powietrznych – 22 Ośrodka Dowodzenia i Naprowadzania w Bydgoszczy. Książka (której część jest dawną pozycją pt. Uwaga, wszystkie samoloty! ) ma 600 stron i zawiera ponad 300 fotografii. Zainteresuje nie tylko pasjonata historii wojennego i przedwojennego lotnictwa. Także zwykły Czytelnik znajdzie tam ciekawe fragmenty poświęcone wydarzeniom i ludziom, którzy należą już dziś do Historii - wszystko to przez pryzmat wspomnień jednego z najwybitniejszych myśliwców i bojowych dowódców dużych jednostek lotniczych, w całej historii Polskich Skrzydeł.

Publikacja o księdzu prałacie Stanisławie Wysockim (ur. 1 marca 1938 r.), niezłomnym kapłanie, świadku historii i społecznym bojowniku o prawdę o Obławie Augustowskiej. To właśnie w lipcu 1945 r. stracił ojca i dwie siostry, których na jego oczach zabrali Rosjanie z pomocą polskich komunistów. Książka ta opowiada również o młodości księdza z piętnem „,rodziny bandyckiej“,, o pracy duszpasterskiej, w tym jako charyzmatycznego duszpasterza Kościoła Młodych w Łomży, kapelana łomżyńskiej „,Solidarności“,, akowców i Sybiraków, proboszcza kilku parafii północno-wschodniej Polski. Chociaż był nękany przez bezpiekę, to zawsze niósł umiłowanie polskości, Ojczyzny i wartości „,Bóg, Honor, Ojczyzna“,. Mimo sędziwego wieku, wciąż walczy o prawdę o Obławie Augustowskiej.

Książka jest próbą opisania początków powojennego życia teatralnego Warszawy, a także poprzedzających je wydarzeń roku 1944. Ten okres dziejów naszych scen jest wciąż mało znany, a zebrane tu w formie kroniki fakty składają się na fascynujący obraz przemian warszawskiego teatru, ze wszystkimi dokonaniami, ale i moralnymi dylematami, nierozstrzygniętymi do dziś.

Latem 1939 roku polskie dowództwo zdawało sobie sprawę, że w razie wojny z Niemcami polskie wybrzeże Bałtyku zostanie szybko odcięte. Zadanie obrony rejonu Gdyni i Oksywia powierzono Lądowej Obronie Wybrzeża, którą dowodził płk Stanisław Dąbek. Miał pod rozkazami 14 700 żołnierzy. Siły niemieckie, które zaatakowały 1 września 1939 roku z dwóch stron: od zachodu i wschodu (z Wolnego Miasta Gdańska), były prawie dwukrotnie liczniejsze i dysponowały wsparciem lotnictwa i okrętów Kriegsmarine. Mimo przewagi wroga oddziały LOW dzielnie broniły przedpoli Gdyni, po czym wycofały się na Kępę Oksywską. Niemcy zajęli Gdynię 14 września. Oksywie heroicznie walczyło do 19 września. Pułkownik Dąbek, nie chcąc iść do niewoli, popełnił samobójstwo. Książka Tomasza Miegonia, dyrektora Muzeum Marynarki Wojennej, oraz jego zastępcy Aleksandra Goska stanowi hołd dla obrońców Gdyni i Oksywia oraz społeczeństwa polskiego na Pomorzu, które ofiarnie wspierało wojsko. Wprowadzeniem do opisów walk jest przybliżenie Gdyni, nowoczesnego miasta portowego zbudowanego od podstaw w latach 20. i 30., dumy Drugiej Rzeczypospolitej. Na 104 kolorowych stronach znajdą sie liczne fotografie, reprodukcje dokumentów, mapy. Kolejna popularna publikacja w serii poświęconej polskim bitwom i kampaniom (ukazały się w niej m.in. książki o walkach pod Ossowem i Radzyminem w 1920 roku czy powstaniu sejneńskim w 1919 roku) jest adresowana do miłośników historii, w tym zwłaszcza do młodszych czytelników.