Menu

Antoni Libera

Antoni Libera (ur. 1949), filolog, tłumacz, reżyser, autor bestsellerowej Madame - powieści, która wygrała I edycję konkursu Wydawnictwa Znak, po czym została przełożona na 20 języków i znalazła się w finale IMPAC Dublin Literary Award w 2002 roku. Poza tłumaczeniami utworów Samuela Becketta, którym zajmuje się od lat, opublikował również przekłady poezji Hölderlina, dramatów Wilde'a i Makbeta Shakespeare'a oraz eseje i szkice literackie. 
Antologia poetów pod tytułem "Bądź wierny sobie. Od Homera do Becketta" w znakomitych przekładach Antoniego Libery to ponad sto wierszy dwudziestu sześciu poetów. Takich przekrojowych antologii, obejmujących tak wielu wybitnych i ważnych dla literatury światowej autorów i wierszy, nie mieliśmy w ostatniej dekadzie zbyt wiele. A przecież poezja to arka, która przenosi, jak chciał Hölderlin, to co najważniejsze - wartości metafizyczne. W zbiorze Libery znajdą się między innymi tłumaczenia wierszy Sofoklesa, Horacego, Apollinaire'a, Audena, Baudelaire'a, Becketta, Eliota, Hölderlina, Goethego, Kawafisa, Rilkego i wielu innych.
Powstaje pytanie, pisze we wstępie Antoni Libera, autor nowego spolszczenia Homeryckiego dzieła, dlaczego "Odyseja" nie istnieje dotychczas w formie czystego heksametru polskiego, który został ukształtowany przez bądź co bądź największego polskiego poetę, Adama Mickiewicza. Zostawił on w końcu wyraźny wzór do naśladowania. Może właśnie po to, by na jego podstawie opracować na nowo starego Homera? Te właśnie kwestie zainspirowały mnie, by podjąć próbę ułożenia "Odysei" po polsku według przedstawionych powyżej zasad, a przy tym językiem współczesnym, bez archaizowania i stylizacji na antyk.
Antoni Libera jest nie tylko pisarzem i tłumaczem, ale też autorem operowych librett. W książce prezentujemy właśnie tę mniej znaną twarz twórcy „Madame”. W tomie znalazły się Libretta na podstawie arcydzieł literatury do muzyki Richarda Straussa, Beniamina Brittena i Krzysztofa Pendereckiego (Oscar Wilde „Salome”, Thomas Mann „Śmierć w Wenecji”, Gerhard Hauptmann „Czarna maska”) – wszystkie w przekładzie Antoniego Libery. Publikacja została pomyślana jako rodzaj hołdu z okazji dziewięćdziesiątej rocznicy urodzin Krzysztofa Pendereckiego a wybór pozycji z literatury muzycznej XX wieku unaocznia wyjątkową pozycję kompozytora. Każdy utwór poprzedzony jest szkicem, w którym autor kreśli historyczny kontekst arcydzieł.
„Najlepiej się nie urodzić” - Antoni Libera Wybór opowiadań i krótkich tekstów prozą autora bestsellerowej powieści "Madame" (1998) i autobiografii literackiej "Godot i jego cień" (2009) o fascynacji literaturą i osobą Samuela Becketta, a także tłumacza klasyków dramatu, takich jak Sofokles, Shakespeare, Racine, Schiller i Wilde. Utwory mocno przesycone zwątpieniem i melancholią, a jednocześnie pełne ironii i gorzkiego humoru. Połowa z nich to tradycyjne fikcje, stwarzające jednak silną iluzję wiarygodności. Inne mają charakter osobistego wyznania, a jeszcze inne – literackiego eseju. Pisane zawsze bardzo jasnym i precyzyjnym językiem, dotykają fundamentalnych kwestii ludzkiego losu: Przeznaczenia, Przypadku, Czasu i Przemijania. Przypominają cykl utworów muzycznych o wspólnym mianowniku i jednorodnym stylu, rozpoznawalnym po kilku zdaniach. Co zresztą autor sam podkreśla, nadając niektórym tekstom podtytuły muzyczne. Krótki recital autorski. Pokaz tematów i form, techniki i stylistyki.
Powieść uhonorowana Główną Nagrodą w pierwszej edycji konkursu Wydawnictwa Znak, wyróżniona Nagrodą im. Andrzeja Kijowskiego (1999) i wybrana spośród 123 utworów zgłoszonych z całego świata do finałowej siódemki IMPAC Dublin Literary Award (2002). Przełożona dotychczas na 21 języków. Sensacja w Polsce... rzecz znakomicie napisana i zmuszająca do myślenia. Można ją czytać naraz jako thriller, fascynującą historię miłosną, a także jako komiczną powieść polityczną i społeczną satyrę. Spełniając bardzo wysokie standardy artystyczne, daje głęboki wgląd w rozmaite dziedziny i sprawy – od psychologii wieku młodzieńczego po ideologiczną klęskę komunizmu. Stanisław Barańczak (o wydaniu amerykańskim) Ożywcza, nadzwyczaj zajmująca książka... Lubiłby ją sam Stendhal. A gdyby znał polski, mógłby ją też napisać. „The Washington Post” Wspaniałe, rzadkie osiągnięcie... Najlepsze dzieła literackie na ogół opowiadają proste historie; o wprowadzeniu ich do panteonu wielkiej literatury decyduje sposób, w jaki są opowiedziane. „Los Angeles Times” Powieść roku... Błyskotliwie napisana, przemyślnie zbudowana, nieustannie wciągająca, przepojona niezachwianą wiarą w piękno sztuki. „Die Welt” Rzecz olśniewająca pomysłowością, precyzyjna i tak silnie pobudzająca, że zamiast ją omawiać, chce się ją po prostu podziwiać... Madame ma w sobie wszystko: poezję, politykę i miłość. „San Francisco Chronicle” ANTONI LIBERA (ur. 1949) ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim. Od lat zajmuje się twórczością Samuela Becketta, przekładając ją na polski i wystawiając w teatrze w kraju i za granicą.
Niniejszy tom dopełnia cykl książek poświęconych twórczości Samuela Becketta. Po dwutomowej edycji jego "Utworów wybranych" oraz dwunastu "Dialogach" o Beckettowskim teatrze – czas na podsumowanie przemyśleń o twórcy, który wyraził katastrofę duchową i cywilizacyjną współczesnego człowieka jak żaden inny pisarz XX wieku. Jest to intelektualna autobiografia, a zarazem historia olśnienia, fascynująca opowieść o „powinowactwie z wyboru”. Rzecz znalazła się w finale nagrody Angelus w 2010 i szwajcarskiej nagrody im. Jana Michalskiego w 2011.