Menu

Stanisław Barańczak

Stanisław Barańczak (1946-2014), poeta, krytyk, teoretyk literatury, tłumacz. Na Uniwersytecie Harvarda wykładał literaturę polską. Współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników, redaktor wychodzącego wówczas w drugim obiegu „Zapisu”. Od 1981 mieszkał w Stanach Zjednoczonych. W 1995 roku został laureatem Nagrody im. J. Parandowskiego przyznawanej przez Polski PEN Club. Za tom Chirurgiczna precyzja otrzymał w 1999 roku Nagrodę Literacką Nike. Był autorem licznych, wysoko cenionych przekładów z angielskiego, m.in. dramatów Szekspira oraz angielskiej poezji metafizycznej.
Ambicją całej twórczości Barańczaka będzie doskonałość tego, co starożytni Rzymianie rozumieli pod określeniem ars, sztuka rzemiosła. Dzięki temu także te wiersze, które przez krytyków niechętnych nowofalowej poetyce bywały pogardliwie określane jako „poezja publicystyczna”, zdumiewająco przetrwały próbę czasu i dziś nadal poruszają. Choćby właśnie przez drastyczny kontrast między bylejakością życia w Peerelu a wyrafinowaną formą, w jaką poeta tę bylejakość ubrał. To był też jeden ze sposobów niepoddania się klątwie otaczającej rzeczywistości. TADEUSZ NYCZEK
W roku 2012 po raz pierwszy ukazało się wydanie wszystkich komedii Williama Shakespeare’a w przekładzie Stanisława Barańczaka. Przepiękna limitowana edycja Komedii zapowiedziała projekt poświęcony dwóm tuzom literatury, najsłynniejszemu bardowi świata i jednemu z najważniejszych tłumaczy. Tragedie i Kroniki, które ukazują się rok po premierze Komedii, to kolejna odsłona unikatowej kolekcji dzieł Shakespeare’a w przekładzie Barańczaka. Wszystko, czego mi zabrakło w poprzednich tłumaczeniach, znalazłem u Barańczaka: jasność, potoczystość, cudowny rytm i lapidarność przekładu wprost do grania. Tadeusz Łomnicki W pierwszym olśnieniu tekstem jestem zaszokowany jego jasnością, prostotą, szaloną komunikatywnością. Gustaw Holoubek
W tym wyjątkowym wydaniu ze wstępem Marty Gibińskiej znajdują się wszystkie komedie najsłynniejszego dramatopisarza świata, jakie przełożył jeden z najważniejszych tłumaczy. Stanisław Barańczak, obdarzony nieprawdopodobnym talentem rymotwórczym, to wirtuoz panujący nad językiem i wersyfikacją, posiadający jednocześnie słuch metafizyczny i fantastyczne poczucie humoru. Stworzył dzieło zdumiewające zarówno rozmiarami, jak i różnorodnością. Unikatowa edycja Komedii - spotkanie dwóch tuzów literatury - jest projektem imponującym nie tylko objętością, ale i finezją. Barańczak ma absolutny słuch językowy i magiczny dar rymowania. Jan Kott Wszystko, czego mi zabrakło w poprzednich tłumaczeniach, znalazłem u Barańczaka: jasność, potoczystość, cudowny rytm i lapidarność przekładu wprost do grania. Tadeusz Łomnicki Mówi mi się Barańczaka tak, jak się oddycha powietrzem – tłumacz prowadzi mnie przez najbardziej powikłane i zaplątane wątki myślowe z krystaliczną prostotą. Jan Peszek W pierwszym olśnieniu tekstem jestem zaszokowany jego jasnością, prostotą, szaloną komunikatywnością. Gustaw Holoubek W Polsce tylko Stanisław Barańczak potrafi tak tłumaczyć Szekspira. Andrzej Seweryn
Trzy dramaty Shakespeare’a w jednym tomie Tragedia włoskich kochanków, szaleństwo księcia Danii i zbrodnia szkockiego szlachcica to fascynujące obrazy namiętności, zemsty i morderstwa napisane z maestrią, której nikt przedtem ani potem nie dorównał. Te trzy bardzo ważne dla europejskiej kultury dramaty w ciągu wieków zapładniały wyobraźnię twórców na całym świecie, od Japonii przez Indie po Hollywood. Stanowią rdzeń kanonu literatury i lekturę obowiązkową nie tylko zdaniem nauczycieli. Oto Hamlet ,Romeo i Julia i Makbet w znakomitym, klasycznym już dziś przekładzie Stanisława Barańczaka, tłumacza o absolutnym słuchu językowym i magicznym darze rymowania.