Menu

Beata Obertyńska

Beata Obertyńska (1898-1980), poetka. Studiowała w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej. Występowała na scenach lwowskich. Debiutowała w 1924 w „Słowie Polskim”. W czasie okupacji sowieckiej Lwowa została aresztowana przez NKWD. Była więziona, a wreszcie zesłana do łagru Loch-Workuta. W 1942, po amnestii, ewakuowała się wraz z Armią Andersa. W 1946 w Rzymie pod pseudonimem Marta Rudzka opublikowała pamiętnik W domu niewoli. Po wojnie osiedliła się w Londynie. Otrzymała wiele nagród literackich, m.in. nagrodę fundacji Lanckorońskich.
W domu niewoli jest jednym z najwybitniejszych w polskiej i światowej literaturze świadectw stalinowskich zbrodni. Autorka opisuje swoją ciernistą drogę wojenną – od aresztowania w pierwszych miesiącach sowieckiej okupacji polskich kresów, poprzez przesłuchania, tułaczkę po stalinowskich więzieniach, wywózkę do okrytego czarną sławą łagru w Workucie, niełatwą drogę wiodącą przez radzieckie kołchozy aż po amnestię i drogę do Armii gen. Władysława Andersa. Autorka daje obraz swojego doświadczenia, ale także losów licznych towarzyszek niedoli, kobiet różnych narodowości, które w bestialskich warunkach potrafiły zachować człowieczeństwo lub poddały się upodleniu. Autorka maluje wstrząsający portret zniewolonych ludzi, a równocześnie obnaża niewyobrażalne okrucieństwo oprawców i ich metody. Dzieło Beaty Obertyńskiej, napisane przez historię, krzywdę i cierpienie kobiet, daje obraz nieludzkiego systemu sowieckiego więziennictwa, jaki przekazali również Gustaw Herling-Grudziński w Innym świecie czy Aleksander Sołżenicyn w Archipelagu Gułag.