Patrick Modiano

Poruszająca historia laureata Literackiej Nagrody Nobla Modiano jest mistrzem kreowania atmosfery niedomówienia, niejasności, lekkiej grozy. „Magazyn Literacki KSIĄŻKI” 31 grudnia 1941 popołudniówka „Paris-Soir” opublikowała ogłoszenie o poszukiwaniach piętnastoletniej uciekinierki Dory Bruder. Po latach stare wydanie gazety wpada w ręce pewnego pisarza, który przed laty bywał w okolicy zamieszkanej przez rodziców dziewczynki. Między 25 lutego 1926, dniem narodzin Dory, a 13 sierpnia 1942, datą wywiezienia jej do obozu w Drancy, mężczyzna poszukuje okruchów życia, które pokonają zapomnienie, i emocjonalnie, acz precyzyjnie kolejno je przekazuje czytelnikowi, wprowadzając go w czasy okupacji Paryża i żółtej gwiazdy Dawida skazującej wielu na śmierć.

Jean Daragane, pisarz samotnie mieszkający w Paryżu, otrzymuje tajemniczy telefon. Z mężczyzną kontaktuje się niejaki Ottolini, który twierdzi, że znalazł jego notes z adresami zgubiony jakiś czas wcześniej. Kiedy wreszcie się spotykają, Ottolini zachowuje się jak szantażysta, a do kawiarni przychodzi z intrygującą kobietą. To, kim jest jego towarzyszka – ofiarą czy wspólniczką – pozostaje największą zagadką… Proza, która zada­je pytania, nie udzielając odpowiedzi; drąży wspomnienia, igrając z pamięcią. W specyficznym dla autora świecie czas i prze­strzeń jakby się kurczą, a przeszłość i teraźniejszość przeplatają się wzajemnie, pozostawiając czytelnikowi do odkrycia wiele interesu­jących aluzji. „Ale kiedy myśli się o pisarstwie Modiano, pierwsze określenie, jakie przychodzi do głowy, brzmi «gustowne». Potem pojawiają się kolejne: niepokojące, stylowe, nostalgiczne. U Modiana, jak w dobrym kryminale, zawsze jest jakaś ukryta opowieść, jakaś mętna, wstydliwa, może zbrodnicza historia. I nigdy tej tajemnicy nie poznajemy do końca”. Piotr Kofta, Uroda Życia „Modiano to pisarz wirtuoz, ale jego proza jest wyciszona – nie słychać w niej krzyku, ale zaledwie szept. Jest to jednak szept przykuwający uwagę i zmuszający do skupienia”. Newsweek Polska

Wspomnienie tamtego lata. Osiemnastoletni Viktor i znacznie od niego starsza Yvonne poznają się nad jeziorem. W małej francuskiej wiosce pogrążonej w letniej ciszy, gęstej od spojrzeń dwójki zagubionych ludzi, narodzi się ich związek. Wiele lat później Viktor będzie próbował odtworzyć tamten świat, dotyk ukochanej na swojej skórze i magię zaklętą w słowach, ale im więcej przywołuje wspomnień, tym mocniej powraca niepokój, który drążył go tamtego lata, i coraz bliższy jest odkrycia pewnej tajemnicy. Powieść Modiano o odnajdywaniu odległego lata, rodzącego się wówczas związku i młodości w latach sześćdziesiątych, niepostrzeżenie zamienia się w podróż w poszukiwaniu utraconego ja. Szukasz pomysłu na prezent? Zobacz nasze nasze literackie gadżety: Zobacz jak je otrzymać

Decyzja została podjęta. Wyboru dokonał los, Bóg albo historia. To nie jest ważne. Ważne, jak zachowa się człowiek w samym środku okupacyjnego piekła. Może być zdrajcą, bohaterem albo nikim. Rozdarty między dwoma światami, zawieszony na granicy między świadomością a szaleństwem, współpracuje jednocześnie z francuskim Gestapo i ruchem oporu i nie potrafi wyzwolić się z objęć obłąkanej historii. Modiano z czułością i odrobiną okrucieństwa przygląda się swoim bohaterom. Ze śladów, zapachów i dźwięków próbuje wyczarować przeszłość i wyłuskać z niej prawdę o świecie. Szukasz pomysłu na prezent? Zobacz nasze nasze literackie gadżety: Zobacz jak je otrzymać

Poczytny angielski powieściopisarz Ambrose Guise przyjeżdża do Paryża na spotkanie z japońskim wydawcą. Miasto, na które spogląda przez lunetę wydaje mu się bardzo odległe, jakby nie z tej planety. Jeszcze dwadzieścia lat wcześniej jego życie było wpisane w paryskie ulice, a jego serce biło z wraz z tym miastem w jednym rytmie. Musiał opuścić jednak Paryż w momencie, w którym został wmieszany w niezrozumiałą dla siebie kryminalną aferę. Teraz wrócił. Pragnie na nowo odnaleźć to miasto, kobietę, którą kiedyś udało mu się poznać i co najważniejsze znaleźć samego siebie.

W 1981 roku w „Czytelniku” ukazała się powieść Patricka Modiano Ulica Ciemnych Sklepików, zdobywczyni Nagrody Goncourtów z 1978 roku. Obecnie, kiedy jej autor został uhonorowany Literacką Nagrodą Nobla, przypominamy tę jedną z najlepszych pozycji w jego dorobku. Urodzony w 1945 roku autor inspirował się doświadczeniami ojca, włoskiego Żyda, dla którego lata spędzone podczas II wojny światowej we Francji były trudnym okresem ukrywania się, mistyfikacji, a także ciemnych interesów. Ulica Ciemnych Sklepików, podobnie jak inne powieści Patricka Modiano, krąży wokół problemów zagubionej tożsamości. Bohater, dotknięty amnezją prywatny detektyw, prowadzi śledztwo w sprawie swojej przeszłości. Stopniowo niezrozumiałe epizody zaczynają wiązać się w większe całości, ale do pełnego wyjaśnienia wszystkich wątków ciągle daleko. Powstaje migotliwy obraz międzywojennego i okupowanego Paryża, na którego tle toczy się historia miłości, przyjaźni i zdrady.

Marzycielska Katarzynka mieszka z tatą w Paryżu, chodzi na lekcje tańca, nosi okulary. Jej świat pełen jest ciepła i ojcowskiej miłości, ale też wiele w nim tajemnic i niedopowiedzeń, zagadkowych osób i niepokojących wydarzeń. Historię Katarzynki napisał Patrick Modiano (ur. 1945), wybitny francuski prozaik, laureat m.in. Nagrody Akademii Francuskiej oraz Nagrody Goncourtów (za znaną w Polsce powieść Ulica ciemnych sklepików). Wdzięk kameralnej opowieści podkreślają ilustracje Jeana-Jacques'a Sempé (ur. 1932), współtwórcy m.in. postaci Mikołajka z książek René Goscinnego.

POWIEŚĆ LAUREATA LITERACKIEJ NAGRODY NOBLA 2014! Dwanaście lat minęło, odkąd nie nazywano mnie już „Perełką”, a znajdowałam się akurat na stacji metra Châtelet w godzinie szczytu. Byłam w tłumie pokonującym na ruchomym chodniku korytarz bez końca. Jakaś kobieta miała na sobie żółty płaszcz. Moją uwagę zwrócił właśnie jego kolor, kobietę na ruchomym chodniku widziałam z tyłu. Potem szła długim tunelem, w którym widniały napisy „Kierunek Château-de-Vincennes”. Staliśmy następnie sztywno w zbitej ciżbie na schodach, czekając, aż bramka na peron się otworzy. Znalazła się obok mnie. Wtedy zobaczyłam jej twarz. Podobieństwo do mojej matki było tak uderzające, że pomyślałam, iż to ona... (fragment książki) Tak się zaczyna historia poszukiwania tożsamości, korzeni, równowagi w świecie narratorki składanym z fragmentów wspomnień na poły rzeczywistych, na poły onirycznych. Element po elemencie czytelnik ów świat poznaje, odkrywa jego cząstki, które stopniowo pozwalają sobie uświadomić, jak nieznośnie tytułowa bohaterka czuje się w swym bycie. Misternie skonstruowana opowieść noblisty, poetycka i wieloznaczna. „Idź, czytelniku, za żółtym płaszczem zauważonym w metrze, a zaprowadzi cię do krainy Patricka Modiano”. Gabrielle Rolin, Lire „Książka przepełniona nadzieją i rozczarowaniami...”. Marine Quevaine, Le Figaro „Modiano zgłębia strach i ból istnienia aż do zawrotu głowy, aż do mdłości...”. Michele Gazier, Telerama

Nie wiadomo, z jakiego powodu młody bohater powieści zostaje wezwany na przesłuchanie. Wydarzenie to jednak splata jego losy z losami pewnej dziewczyny. Im dłużej ją zna, tym mniej o niej wie. Dzieli z nią codzienność, upływającą na wędrówkach po Paryżu, coraz bardziej obcym i mglistym, i spotkaniach z nieznajomymi, skrywającymi coraz więcej tajemnic. I miasto, i jego mieszkańcy wciąż wydobywają z pamięci bohatera przeszłość. Szczegóły topografii zamiast oświetlać wspomnienia, wywołują uczucie pustki i zerwanych więzi. Wszystkie wysiłki, by ustalić, kim jest dziewczyna, w której się zakochał, aby odgadnąć, kim są mężczyźni, z którymi zaczynają go łączyć niejasne sprawy, zdają się nie prowadzić donikąd.