Zrzeszenie kaszubsko-pomorskie

Dżinącé rzemiasło na Kaszëbach / Obsolete Occupations and Grafts in Kashubia Album, który oddajemy w Państwa ręce, powstał, aby ocalić od zapomnienia niezwykły świat kaszubskich artystów ludowych i rzemieślników. Trudno przecenić rolę, jaką odgrywają oni w regionalnej społeczności. W swojej pracy pielęgnują wszak tradycje rodzimego rękodzieła i zwyczaje swojego ludu, odtwarzają metody, rytuały i formy zachowywane przez Kaszubów od wieków, z szacunkiem korzystają z kulturowego dorobku dawnej pomorskiej wsi. W ich dziełach wyraża się kaszubska wrażliwość. Każde ze zdjęć zamieszczonych w tej książce jest hołdem złożonym ich codziennemu trudowi. Fotografowie pochodzący z różnych stron Polski – m.in. ze Śląska, z Lubelszczyzny, z Mazowsza – uwypuklili to, co w życiu kaszubskich rękodzielników najbardziej charakterystyczne. Uchwycili satysfakcję i pogodę wynikające z rzetelnie wykonanej roboty. Docenili niepowtarzalność rzemieślniczej pracy, której unikatowe wytwory wyróżniają się wśród przedmiotów z masowej produkcji. Pokazali wreszcie prostotę i wytrwałość umożliwiające kontynuowanie tradycji przodków niejako na marginesie świata, który w pośpiechu dąży do nowości i zysku. Wzorem swoich modeli artyści fotografii sięgnęli do tradycyjnych form i technik. Przy użyciu analogowego sprzętu i bez obróbki cyfrowej utrwalili na celuloidowej kliszy miejsca – domy, pracownie, warsztaty – w których przeszłość kaszubskiej wspólnoty żyje nadal na przekór dynamicznie zmieniającej się współczesności. Projekt „Ginące rzemiosło na Kaszubach” został zrealizowany przez Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie – organizację od półwiecza działającą na rzecz rozwoju dziedzictwa i kultury Kaszub. Przy tworzeniu albumu współpracowały osoby i instytucje związane z pomorskim ruchem regionalnym. Autentyczne plenery udostępniły muzea na wolnym powietrzu: Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich oraz Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach. W imieniu wszystkich, którzy przyczynili się do wydania tej książki, zapraszamy Państwa do udziału w nostalgicznej podróży do świata, który na naszych oczach powoli i bezpowrotnie odchodzi w przeszłość.

Pusta noc to niezwykły i wciąż żywy na Kaszubach obyczaj. Dotyczy on ostatniej nocy przed pogrzebem zmarłej osoby, kiedy to ludzie gromadzą się w domu nieboszczyka, aby odmówić tam różaniec. Po odmówieniu modlitwy zgromadzeni jednak nie odchodzą do swoich domów. Pozostają w domu żałoby, aby do rana śpiewać pieśni pustonocne Śpiewnik zawiera teksty oraz zapis nutowy 90 pieśni pustonocnych. Do książki dołączona jest również płyta instruktażowa

Monografia Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego przedstawiająca wkład tej organizacji w powojenną kulturę, życie społeczne i polityczne Kaszub oraz Pomorza.

Książka Krzysztofa Sławskiego stanowi pionierskie opracowanie biografii oraz społecznej, politycznej i zawodowej aktywności Bernarda Szczęsnego. Autor wnikliwie opisuje życie bohatera swojej pracy: uczestnika kampanii wrześniowej, komendanta struktur ZWZ/AK w powiecie chojnickim i z powodu swojej konspiracyjnej działalności więźnia KL Stutthof, po wojnie burmistrza Wejherowa, przewodniczącego Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Wejherowie i wiceprzewodniczącego Prezydium Wojewódzkiej RN w Gdańsku (czyli de facto starostę wejherowskiego i wicewojewodę gdańskiego), współorganizatora I Kongresu Kaszubskiego (1946), współinicjatora założenia Zrzeszenia Kaszubskiego (1956) i jego wieloletniego prezesa, przewodniczącego Klubu Byłych Więźniów Obozu Koncentracyjnego Stutthof, inicjatora powstania Muzeum Stutthof i pomnika Obrońców Westerplatte.

Autor mierzy się z nieuleczalną chorobą, która stopniowo pogarsza jego stan zdrowia, w tym przede wszystkim sprawność funkcjonalną - ruchową.?? Swoją ostatnią książkę Profesor pisał od 2010 roku. Mówił nam o niej i obiecaliśmy ją wydać, gdy będzie ukończona. Wiedzieliśmy, że swoją relację zamierza pisać do końca życia. Tak też się stało... Kiedy po śmierci prof. Synaka otworzyliśmy tekst z jej treścią, zdumieliśmy się, że konsekwentnie zrealizował swój plan - tworzył ją niemal do ostatniego momentu życia, a nam zostawił jasne dyspozycje, co do jej dalszych losów. Już w lipcu 2013 roku na końcu diariusza zapisał na czerwono zalecenia dla wydawcy, które przesuwał na koniec tekstu wraz z dodaniem kolejnego zapisu. Wydając tę książkę wywiązujemy się więc z obietnicy danej Profesorowi. Publikacja ta wiele mówi o człowieczeństwie, przeżyciach i ostatnich latach życia prof. Brunona Synaka. Ma również walor uniwersalny, gdyż wprowadzając w wewnętrzny świat człowieka zmagającego się z nieodwracalną chorobą, w jego przeżywanie i odczuwanie świata, uczy właściwych relacji i zachowań wobec niego. Dzięki tym walorom z całą pewnością książka ta pozostanie w pamięci Czytelników, nie tylko tych, którzy na swojej ścieżce (stegnie) życia spotkali tę znakomitą postać gdańskiego środowiska akademickiego, samorządowego i kaszubskiego.

Pierwsza tak obszerna monografia poświęcona kolędowaniu i grupom kolędniczym na Kaszubach?. Zamiast długiego wstępu. Rozdział I Kolędowanie – czyli kto, kiedy, gdzie i dlaczego? Rozdział II Słów kilka o dotychczasowych badaniach kaszubskich kolędników. Rozdział III Gwi?zdka, gvazdka, gvazdorë, gviž?e, gwizduchy, panëški, k?ezłë - czyli nieco o nazewnictwie. Rozdział IV Nieco precyzyjniej o terminach kolędowania gwi?zdek. Rozdział V Zasady organizacji i funkcjonowania gwi?zdek. Rozdział VI Skład zespołu – czyli różnie bywało. Rozdział VII Stroje, maski, maszkarony i inne akcesoria. Rozdział VIII Chceta wa lëdzë gwi?zdka widzec?7 Rozdział IX A wczora z wieczora – czyli o śpiewie, instrumentach i oracjach. Zakończenie czyli - dze Gwi?zdka chodzy tam djobeł nie szkodzy Spis wykorzystanych fotografii

Monografia jest II edycją rozprawy habilitacyjnej autora. Książka stanowi oryginalne, oparte na etnograficznych badaniach terenowych studium, obejmujące występujące na Kaszubach rytuały i wierzenia związane ze śmiercią i pogrzebem. Szybki zanik tradycyjnego modelu "dobrej śmierci" sprawia, że drugie wydanie książki może pomóc wniknąć - już kolejnej generacji Kaszubów - w piękny i bogaty świat religijności przodków.?

Pochodzący z Austrii Ferdinand Neureiter był badaczem literatury kaszubskiej, autorem m.in. dwujęzycznego wyboru wierszy i krótkich opowiadań kaszubskich pt. „Kaschubische Anthologie”, a także zarysu dziejów literatury kaszubskiej pt. „Geschichte der Kaschubischen Literatur”. Najnowsza publikacja "Z Kaszub do Austrii" ukazuje powstałą na przestrzeni kilkudziesięciu lat korespondencję do Neureitera, która jest swoistym zapisem kilkudziesięcioletniej rzeczywistości kulturalno-społecznej Kaszub. Najstarszy list - z roku 1960 – nadany został przez Annę Łajming, ostatni natomiast – rękopis wiersza – badacz otrzymał w 1993 roku od Wandy Kiedrowskiej. Najwięcej korespondencji powstało w latach 70. i 80 XX wieku. Całość zebrała i opracowała dr hab. Adela Kuik-Kalinowska z Akademii Pomorskiej w Słupsku. ?

Felietony publikowane w  miesięczniku "Pomerania" w latach 2013-2019 Profesor Stanisław Salmonowicz, urodzony w roku 1931, jest wybitnym historykiem prawa, absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego. związanym od kilkudziesięciu lat z uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, zaś pochodzeniem - ze wschodnimi kresami dawnej Rzeczypospolitej, zwłaszcza pograniczem inflancko-wileńskim. Niniejszym otrzymują czytelnicy nowy tom autorstwa Profesora Salmonowicza - zbiór felietonów i esejów, które pierwotnie publikował w „Pomeranii”, miesięczniku wydawanym przez Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, i adresował je w sposób naturalny zwłaszcza do osób zainteresowanych regionem. Szczególne miejsce w tej książce zajmuje oczywiście Gdańsk oraz szerzej - Pomorze, a historia i miasta, i regionu jest pokazana w sposób zarówno zindywidualizowany, jak i wpleciona została przez Autora w szerszą, uniwersalna refleksję o dawnej i współczesnej Europie.

Badacz prezentuje (wychodząc od ich klasycznego źródła) ponad 2 tysiące pojęć, terminów, określeń związanych z szeroko pojętym kontekstem religijnym (chrześcijańskim), bardzo często umieszczając w środowisku języków zachodnioeuropejskich. Ich rzeczowe ? z konieczności dość lakoniczne ? objaśnienie pozwoli laikom (tj. osobom w żargon teologiczno-kościelny nie wtajemniczonym) zapoznać się nie tylko z ich znaczeniem, ale wniknąć w kulturowe tło, w jakim zaistniały.Nie ulega wątpliwości, że publikacja znajdzie liczne grono czytelników. Przydatna będzie szczególnie nauczycielom religii, katechetom i wszystkim, którzy zajmują się katolicką formacją dzieci i młodzieży. Sięgną po nią także ludzie związani z kulturą i rzemiosłem literackim.Wysoki poziom merytoryczny przygotowanego studium oraz jego interdyscyplinarność (greka, łacina, języki nowożytne, liturgika, biblistyka, architektura, kultura ludowa, Kaszuby, historia Kościoła łacińskiego, odniesienia do kultury prawosławia) sprawiają, że jest to doskonała introdukcja w dziedzictwo kulturowe Europy. Wszak chrześcijaństwo i słownictwo eklezjalne są jego integralną, wręcz podstawową, częścią. Dokładna lektura poszczególnych haseł dowodzi, że Autor konsekwentnie ,,przekracza” granice narodowe i wyznaniowe, by pokazać całe bogactwo zawarte w każdym słowie czy terminie. Ks. prof. dr hab. Jan Perszon

W poszczególnych mapach i planszach przedstawiono informacje w dużej mierze będące owocem pierwszym takim zbiorem w pomorskiej historiografii, przez co atlas jest także cennym narzędziem dla profesjonalnego historyka. Publikację podzielono na trzy części: historię podziałów administracyjnych Pomorza na przestrzeni XX wieku, historię podobnych podziałów w kontekście najważniejszych religii obecnych na tym obszarze oraz najobszerniejszy, liczący prawie dwadzieścia tematów, ułożony chronologicznie zbiór prezentujący najważniejsze wydarzenia z lat 1914-2020. Atlas historyczny Pomorza Nadwiślańskiego 1914-2020 jest wartościową i dobrze opracowaną publikacją popularyzującą historię najnowszą tego regionu. Jest pracą opartą na rzetelnych źródłach, czytelnie zredagowaną pod względem merytorycznym i graficznym, w sposób przystępny przybliżającą bardzo różnorodną tematyką. Zachęca ona każdego zainteresowanego do wgłębiania się w historię Pomorza.