Grząskie piaski Henning Mankell Książka

Na początku 2014 roku u Mankella zdiagnozowano raka płuc w zaawansowanym stadium. W jego rodzinie nikt nie chorował na raka, widmo śmierci miało mieć dla niego zupełnie inne oblicze. Nie miało. Pisarz zmarł 5 października. 4 listopada ukazały się po polsku jego „Grząskie piaski" - zapis walki z chorobą nowotworową, który autor notował wcześniej w rubryce szwedzkiej gazety „Göteborgs-Posten". Oto pełna forma.

Henning Mankell zmarł w październiku tego roku po walce z chorobą nowotworową. Rok wcześniej pojawiła się jego wspomnienia z okresu próby poradzenia i pogodzenia sobie z rakiem płuc z przerzutami. W Polsce książka ukazała się w listopadzie, pod tytułem „Grząskie Piaski”.   Pisarz był jednym z najpopularniejszych autorów szwedzkich kryminałów. Stworzył jedną z kultowych postaci literackich, mianowicie policjanta Kurta Wallandera (jego imię i nazwisko autor wybrał z książki telefonicznej), którego przygody szwedzcy czytelnicy mogli śledzić przez dwadzieścia lat, natomiast w Polsce pierwsza książka z serii ukazała się w 2001 roku. Kryminały zostały docenione za ukazanie żmudnej, drobiazgowej i czasochłonnej pracy policji, jak i za samą postać głównego bohatera, którego pisarz starał się pokazać realistycznie. Postać ewoluuje na przestrzeni kolejnych książek, uczy się, jego poglądy się zmieniają, choruje (między innymi na Alzheimera). Ważnym elementem książek Henning Mankell jest ich społeczny przekaz. Pisarz krytykował w nich Szwecję, która ukazuje siebie jako idealne państwo opiekuńcze, do którego wdziera się „importowane zło”, czyli obcy przestępcy, imigranci, terroryści, a zataja swoją ciemną stronę, którą są hipokryzja, ksenofobia, rasizm i tak dalej. Przygody policjanta Wallandera powstały pod wpływem narastającego rasizmu w Szwecji w latach 80. XX w. 

W życiu każdego z nas istnieją sytuacje, kiedy zaczynamy się bać o własne życie, zdrowie, przetrwanie i szczęście. Tak jest jednak rzadko; zazwyczaj żyjemy z dnia na dzień nie zastanawiając się nad sensem tego, że jest nam dane istnieć. Często dopiero fakt śmiertelnej choroby przypomina, że życie ludzkie nie trwa wiecznie, że jesteśmy skazani na doczesność w jego najbardziej okrutnej formie. Choroba nie wybiera. Nie tak dawno, bo w 2013 r. o swoim przypadku nowotworu dowiedział się jeden z najwybitniejszych nordyckich twórców kryminałów, Henning Mankell. Sylwetka tego pisarza daleko wykraczała poza wydawanie kolejnych świetnych powieści: był także aktywny w środowisku reżyserskim i teatralnym, a życie prywatne i codzienne związał z Afryką i jej problemami, w które angażował się biorąc udział w licznych kampaniach. Książka „Grząskie piaski” stanowi szczególne dzieło, które stało się w obliczu śmierci jej autora niezwykle poruszającą lekturą, dotykającą najbardziej wrażliwych zakamarków ludzkiej wrażliwości. Na okładce książki widzimy zbliżenie na twarz Mankella:  prosty wizerunek, twarz człowieka mądrego, doświadczonego życiem, borykającego się z osobistą tragedią, lecz jednocześnie spokojnego, pogodnego i pogodzonego z tym, co nieuchronne – przemijaniem.

Henning Mankell, jeden z najwybitniejszych szwedzkich pisarzy, w wywiadach przekonywał, że kiedy przestanie opowiadać historie, umrze. Życie postanowiło sprawić mu nie lada psikusa i ironicznie samo nie pozwoliło mu już więcej opowiadać. W październiku tego roku pisarz zmarł na raka płuc. Miał 67 lat. Od kilku dni na księgarnianych półkach i w internetowych sklepach znajduje się jego ostatnia pozycja – „Grząskie piaski”, tym razem autobiograficzna, w której autor opowiada o swoim życiu i chorobie. Mankell zasłynął w świecie cyklem powieści kryminalnych, których głównym bohaterem był Kurt Wallander – jeden z najbardziej rozpoznawanych literackich komisarzy, który walczył z upadkiem szwedzkiego społeczeństwa.