Bez Maski

„Autor tą książką wyświadcza olbrzymią przysługę tym którzy żywią nadzieję, że prawda w końcu zwycięży, i starają się podążać w tym kierunku” – Roy F. Baumeister. "Przepędźcie guru, którzy radzą, jak żyć" to tytuł jednego z rozdziałów najnowszej książki Tomasza Witkowskiego będącej zbiorem esejów filozoficzno-publicystycznych, w których autor demaskuje utarte prawdy dotyczące rzeczywistości i kultury, w której żyjemy. Szczególnie dużo uwagi poświęca problematyce umierania i kwestiom etycznym z tym związanym, a także narzędziom krytycznego myślenia i kulturowym uproszczeniom kształtującym nasze spostrzeganie rzeczywistości. Roy F. Baumaister w swojej przedmowie zwraca się do czytelniczek i czytelników z taką oto refleksją: „Ta książka to potężny cios wymierzony w wygodne przekonanie, że kultura polega na budowaniu wspólnej, prawdziwej wizji świata. Błędy, uprzedzenia i zniekształcenia królują niepodzielnie w myśleniu indywidualnym i zbiorowym. Wielu ludzi prosperuje wśród innych nie poprzez doskonalenie zbiorowego rozumienia prawdy, ale właśnie dzięki promowaniu i rozpowszechnianiu fałszywych informacji”. Książka ukazała się również po angielsku (pod tytułem Fades, Fakes, and Frauds. Exploding Myths in Culture, Science, and Psychology) oraz została przetłumaczona na język koreański. Opinie o książce: Prof. Michael Posner, Uniwersytet Oregonu, autor "Developing a Brain: A Life in Psychology": Lektura nowej książki Witkowskiego może sprawić, że stracisz zaufanie do swoich rodziców, naukowców i samego siebie. Możesz nie zgadzać się z autorem, jednak jego poglądy zmuszą cię do przyjrzenia się podstawom Twoich własnych. Prof. Brian A. Nosek, Uniwersytet Wirginii, współzałożyciel i dyrektor Center for Open Science: Ludzie próbują zrozumieć siebie i cel życia. Potrzeba posiadania sensu tworzy okoliczności, w których czyjeś żądze lub umiejętności sprzedażowe wygrywają z prawdą. W swojej prowokacyjnej książce Tomasz Witkowski oświetla sceny walki pomiędzy nauką a pseudonauką, w szczególności tam, gdzie ludzie szukają szczęścia i sensu. Z literacką siłą i determinacją podejmuje takie trudne tematy, jak status ofiary, samobójstwo czy fałszywe oskarżenia, by podążać za dowodami, dokądkolwiek prowadzą. Jego krytyczne spojrzenie zderza się nawet z nauką jako instytucją – pozorną przeciwwagą dla pseudonauki, w równej mierze podatną na błędy. Okazuje się, że poszukiwanie prawdy nie polega na decydowaniu, którym źródłom zaufać, ale na przyjęciu sceptycyzmu jako zasady i poszukiwaniu dowodów, w wyniku czego zawsze będziemy gotowi zrewidować rozumienie nawet najcenniejszych naszych przekonań. Prof. Elizabeth F. Loftus, Uniwersytet Kalifornii, Irvine, autorka "The Myth of Repressed Memory": Tomasz Witkowski, nowatorski psycholog, przedstawia liczne przykłady na to, jak fałsz przeniknął naszą zbiorową świadomość. Może nie zgodzisz się z każdym z nich, ale docenisz jego żywe i prowokacyjne pisarstwo. Powszechna wśród nas skłonność do łatwego przyjmowania rozmaitych mód, fałszerstw i oszustw, może być bardzo szkodliwa dla dużej części społeczeństwa – zarówno bezpośrednio dotkniętej przez te zjawiska, jak i dla ich załamanych bliskich. Miejmy nadzieję, że nawoływanie Witkowskiego do bardziej krytycznego myślenia zostanie wysłuchane. Teddy Winroth, dyplomowany psycholog i psychoterapeuta, Szwecja: Wprawdzie zdarza się, że nie zgadzam się z Tomaszem Witkowskim, jednak z całego serca popieram jego podejście do psychologii. Jego działania, oparte na naukowej samokontroli i bezpośrednim sceptycyzmie, są nie tylko niezbędne, ale stanowią powiew świeżego powietrza w naszej dziedzinie.

Psychologia, nauka o umyśle człowieka, nie ustaje w zmaganiach pozbycia się swoich nienaukowych atrybutów. W tej wciągającej i pouczającej książce Tomasz Witkowski odważnie wkracza w „ciemne obszary” psychologii, obecne zarówno w świątyni nauki, jak i w zaciszach prywatnych gabinetów terapeutycznych. W ten sposób ujawnia ukryte obszary współczesnej psychologii, które same wymagają leczenia. To dlatego książka Witkowskiego jest pomocnym i niezbędnym drogowskazem w podróży ku kształtowaniu naukowej psychologii w XXI wieku. (Scott O. Lilienfeld, autor „50 wielkich mitów psychologii popularnej”). We wszystkich cywilizacjach rozwijały się przeróżne nauki tajemne. Powoli nauka pozbawiała je nimbu tajemniczości, na niektóre z nich wskazała jako na pozbawione podstaw. W naszej cywilizacji taką tajemnicą otoczona była niegdyś alchemia, którą nauka zamieniła w pożyteczną chemię. Podobnie rzecz miała się z astrologią. Dzisiaj, pomimo dostępu do książek, podręczników, artykułów nadal pewną mgiełką tajemnicy owiana jest psychologia. Psychologowie uchodzą za ludzi, którzy sobie tylko znanymi metodami potrafią czytać w naszych głowach. Taka sytuacja sprzyja narodzinom pseudonauki. Autor obnaża w książce brak podstaw pseudonauk i pseudoterapii funkcjonujących w obrębie psychologii, takich jak psychoanaliza, NLP i inne. Pokazuje mechanizm powstawania psychobiznesu. Zastanawia się również nad współczesnym stanem psychologii akademickiej. Pokazuje przykłady jej nadużyć, sprzeniewierzenia się etyce naukowej, analizuje błędy. Według wielu czytelników to książka przerażająca, bo ukazuje ogrom tego, co w tej dziedzinie jest złe, a co niewidoczne na co dzień naszym oczom. Obowiązkowa lektura dla wszystkich, których interesuje psychologia, a którym nieobce są sceptycyzm i myślenie krytyczne.

"Tomasz Witkowski udowadnia po raz kolejny, że zdrowy rozsądek jest największym skarbem człowieka, a wiedza wciąż stanowi pewną lokatę" - Bartosz Panek, Polskie Radio Program 2. "Wstrząsające opowieści o złowrogiej rzeczywistości, której na co dzień nie mamy możliwości zobaczyć. Non-fiction, choć chciałoby się wierzyć, że to tylko literacka fikcja" - Konrad Szołajski, reżyser i scenarzysta. W jaki sposób psychoterapia może zniszczyć życie człowieka? Jaki los czeka pacjentów, których psychoterapia zakończyła się fiaskiem? Jakie niebezpieczeństwa czyhają na ludzi oddających swój los w ręce terapeutów? To tylko niektóre z pytań, na które odpowiada "Psychoterapia bez makijażu" – pierwsza na rynku książka, która zawiera wstrząsające historie opowiedziane przez skrzywdzonych pacjentów oraz rozmowy z uznanymi psychoterapeutami. Ukazuje negatywne konsekwencje psychoterapii, które giną w powodzi radosnych przekazów marketingowych niezwykle rzadko mając szansę ujrzeć światło dzienne. Odsłania niezwykle ważny społecznie problem bezradności i braku możliwości uzyskania zadośćuczynienia przez ludzi skrzywdzonych w wyniku psychoterapii. Książka jest adresowana do bardzo szerokiego grona czytelników począwszy od wszystkich zainteresowanych problemami społecznymi współczesności, psychologią i psychoterapią a skończywszy na studentach, osobach aspirujących do tego zawodu i samych terapeutach. Jej lektura z pewnością nie pozostawi czytelników obojętnymi.

Książka, która dotyczy pracy trenerów, szefów działów szkoleń, wykładowców, nauczycieli, twórców form e-learningowych. Opisuje badania dotyczące kwestii, z którymi spotykają się w zawodowej codzienności. Mowa w niej o sprawdzonych i skutecznych metodach służących podnoszeniu jakości i efektywności uczenia się. Wiele powszechnych praktyk szkoleniowych częściej wykorzystuje raczej szkoleniowe mody i mity, niż metody, które będąc oparte na dowodach przynoszą rzeczywiste efekty. Książka ta jest skutecznym poradnikiem pomagającym wykorzystać dowody i prawidłowości psychologii uczenia się podczas przygotowywania programu szkoleniowego (nauczania). Dzięki niej można przekonać się, w jaki sposób, opierając się na dowodach, zaoszczędzić pieniądze i czas, zazwyczaj marnotrawione na nieefektywne mody szkoleniowe.

Każdy, kto choć w minimalnym stopniu korzysta z usług psychologii, lub ma taki zamiar, wiele zyska czytając Zakazaną psychologię. Jak to się stało, że psychologowie przyczynili się do udoskonalenia tortur? Czym jest mózgowa pornografia? Ilu ofiarom traumatycznych wydarzeń pomoc psychologów przysporzyła dodatkowych cierpień? Czy rzucane przez psychologów klątwy mogą sprowadzić śmierć? To tylko kilka spośród intrygujących pytań, na które, z właściwą sobie przenikliwością, poszukuje odpowiedzi Tomasz Witkowski – autor trzeciej części trylogii Zakazana psychologia. Intrygująca opowieść o tych poszukiwaniach utrzymuje w napięciu od pierwszych stron książki aż po ostatnie akapity. Autor z wielką swadą i pewnością prowadzi czytelnika przez najtrudniejsze obszary psychologii. Towarzyszenie mu w poszukiwaniach jest niczym udział w fascynującej wyprawie. Jej celem jest odkrycie źródeł rzeki, która zalewa bezwartościowymi wynikami badań i pseudonauką ogromne tereny współczesnej psychologii. Efekt tych poszukiwań jest zatrważający – większość śladów prowadzi do świątyni nauki, a Witkowski nie idzie na żadne kompromisy w odkrywaniu prawdy. Lektura dla odważnych czytelników, którzy są gotowi na konfrontację swoich wyobrażeń o nauce z twardą rzeczywistością. Non-fiction z najwyższej półki. Zakazana psychologia to trylogia, w której każdy tom stanowi odrębną całość, a to oznacza, że czytelnik, biorąc do ręki dowolną część, zawsze jest na początku podróży. "Odwaga jest dzisiaj chyba w odwrocie. Także odwaga pisania, mówienia ale także odwaga konfrontowania się z argumentami innych. Czy bez takiej odwagi można prowadzić badania naukowe? Czy bez takiej odwagi możliwy jest rozwój? Książka, którą trzymasz w dłoni jest odważna, bo odważny jest jej Autor. Dlatego ją polecam. Przeczytaj, o ile jesteś odważny". dr TOMASZ ROŻEK, dziennikarz naukowy, autor bloga „Nauka. To lubię” "Tomasz Witkowski od lat bierze pod lupę psychologię, przyglądając się jej dokonaniom z dużą dawką zdrowego sceptycyzmu. Potrafi przystępnie opisać zarówno błędy popełniane przez badaczy, jak i zawiłości naukowej statystyki czy działanie najnowszych technologii. Warto przeczytać i (krytycznie) przemyśleć!" JAN STRADOWSKI, dziennikarz magazynu „Focus” i radia TOK FM "To bardzo ważna i cenna książka, zarówno dla naukowca społecznego, który ceni sobie rygorystyczne badania naukowe, jak i dla laika zainteresowanego stanem współczesnej psychologii. Jej wartość po części wynika z tego, że Tomasz Witkowski zwięźle podsumował wiele problemów, nękających współczesne badania psychologiczne i zastosowania psychologii, a po części z tego, że zrobił to w tak zaangażowany sposób. Mając do czynienia z materiałem, który z natury może być suchą i nudną lekturą, tchnął w niego ducha swoimi krytycznymi komentarzami, przetykając je zabawnymi i pouczającymi anegdotami. Gorąco polecam". prof. JAMES ALCOCK, Uniwersytet York

GIGANCI PSYCHOLOGII to wyjątkowy zbiór pogłębionych wywiadów, do których autor zaprosił najbardziej wpływowych współczesnych psychologów. Rozmowy przeprowadzone pod koniec dekady, która wstrząsnęła psychologią, umożliwiają wgląd w kontrowersje trawiące tę dziedzinę i zderzenie wizji tego, czym psychologia jest dzisiaj i co przyniesie jej przyszłość. Rozmówcy otwarcie poruszają temat kryzysu w psychologii, badają jego przyczyny, konsekwencje oraz sposoby przezwyciężenia. Omawiają również wyzwania, które stoją przed tą dziedziną, swoje osiągnięcia i doświadczenia, które ukształtowały ich światopogląd. Wśród rozmówców znaleźli się pionierzy, którzy ukształtowali psychologię taką, jaką znamy dzisiaj, reprezentujący szeroki zakres specjalizacji, od badań naukowych po praktykę zdrowia psychicznego, psychologię głównego nurtu, psychologię krytyczną i neuronaukę, aż po ruch otwartej nauki. Opinie o książce: Zachwycająca książka, pełna zaskakujących i wnikliwych odpowiedzi na nurtujące pytania. Obejmuje całą psychologię i nauki o umyśle. Lektura obowiązkowa. Prof. Michael S. Gazzaniga, Uniwersytet Kalifornijski w Santa Barbara, autor "Istoty człowieczeństwa" Giganci psychologii to angażująca i często prowokująca książka, pełna fascynujących spostrzeżeń wybitnych badaczy, których praca znacząco przyczyniła się do rozwoju psychologii. Każdy zainteresowany przeszłością, teraźniejszością lub przyszłością psychologii, powinien niezwłocznie przeczytać tę książkę. Prof. Daniel L. Schacter, Uniwersytet Harvarda, autor "Siedmiu grzechów pamięci" Wspaniała książka – fascynujące szkice biograficzne, przenikliwe i mądre wywiady. Gorąco polecam psychologom, studentom i szerokiemu gronu czytelników. Prof. Henry „Roddy” Roediger, Uniwersytet Waszyngtona w St. Louis, redaktor Science of Memory Concepts Giganci psychologii to zbiór odkrywczych i inspirujących wywiadów z czołowymi psychologami o szerokich zainteresowaniach badawczych – od heurystyk po genetykę behawioralną. Ich kariery, przedstawione w postaci zajmujących historii, poprzedzają dogłębne dyskusje na temat ich wkładu naukowego i poglądów na takie współczesne zagadnienia jak replikacja, otwarta nauka, sztuczna inteligencja i znaczenie badań psychologicznych w życiu codziennym. Polecam wszystkim, którzy martwią się, dokąd zmierza psychologia w XXI wieku oraz studentom, którzy chcą kroczyć tą fascynującą ścieżką. Prof. Trevor W. Robbins, Universytet Cambridge, współautor "The neurobiology of addiction" Myślę, że książka ta może być ważną kapsułą czasu dla przyszłych pokoleń, gdyż oferuje spojrzenie na psychologów i dyscyplinę, jakimi były na początku XXI wieku. prof. Lisa Osbeck, Uniwersytet Zachodniej Georgii Doniosłe przemyślenia liderów psychologii zawarte w książce, stanowią niezwykle użyteczny i oryginalny wkład w naszą dziedzinę. prof. James E. Alcock, Uniwersytet Yorku, Kanada, autor "Parapsychology - Science Or Magic?"

Każdy, kto uważa się za współczesnego intelektualistę, powinien przeczytać tę książkę. Jacek Tabisz zapraszając w podróż po nowym humanizmie pisze wprost: „Jestem i czuję się nowym humanistą, dlatego już teraz wielu czytelników oczekuje zapewne, że moja książka będzie wielką i nieco jednostronną pochwałą tej idei i wszelkich jej owoców. Nic bardziej mylnego! Nowy humanizm, który jest mi bliski, opiera się na indywidualizmie i racjonalizmie. Dlatego nie będzie w tym omówieniu brakować cierpkich słów i mocnych ciosów, które mogą się spodobać krytykom humanizmu, a zirytować niektórych moich kolegów humanistów. Nie jest to jednak z mojej strony postawa niejasna – jako nowy humanista zauważam, że humanizm naszych czasów dopiero się kształtuje, a kształtując się, powinien za wszelką cenę unikać przeistoczenia się z idei inspirującej wolne umysły w pełną dogmatów ideologię”. Jeśli ktoś szuka treści pełnych optymizmu i pochwały życia ludzkiego, jeśli ktoś chce się oderwać od świata plemiennych konfliktów i bezrefleksyjnej walki ideologicznej, ta książka jest zdecydowanie dla niego. Bez względu na przekonania polityczne, pochodzenie i wiarę (lub jej brak) warto sięgnąć po „Nowy humanizm”. Jest to pasjonujący przewodnik po postrzeganiu świata w nowy lepszy sposób. Postrzeganiu, wraz z którym idzie zrozumienie i chęć przebudowy go w racjonalny i na nowo zrozumiany „humanistyczny” sposób. To książka dla ludzi ciekawych świata, którzy chcą go zmieniać dla czegoś więcej niż cele niesione na rewolucyjnych sztandarach konfliktów politycznych i religijnych. Którzy chcą przywrócić świat człowiekowi nie ze względu na wiarę w religijne dogmaty czy polityczne ideologie, ale dla samej istoty ludzkiej, jego człowieczeństwa i wewnętrznej wartości każdego z nas, powszechnie określanej jako godność człowieka. Dla ludzi odrzucających życie w świecie jednej wielkiej idei (niezależnie od tego, czy jest to idea zesłana przez niebiosa, czy też niesiona przez zawodowych rewolucjonistów) rozmyślania zawarte w „Nowym humanizmie” będą miały odświeżające znaczenie. prof. UAM dr hab. Michał Urbańczyk Nowy humanizm? Jaki nowy humanizm? Humanizm jest tak stary jak nasza dwunożność, jak pierwszy uśmiech i początki abstrakcyjnego myślenia… a jednak Jacek Tabisz, wieloletni prezes Polskiego Stowarzyszenia Racjonalistów, przekonuje nas, że ten nowy humanizm jest starym humanizmem, uzupełnionym o zdobytą wiedzę o mikro- i makrokosmosie, o nas samych, o naturze i o kulturze. Ta pierwsza bywa wroga, ta druga bywa więzieniem. Nauka zmienia nasz punkt widzenia. Jesteśmy drobiną w kosmosie, a nasze wyobrażenia o świecie i wszechświecie wyrastały z ignorancji i pychy. Nie jesteśmy pępkiem wszechświata, nie ma również jakiegoś Pana Boga, do którego rzekomo jesteśmy bliźniaczo podobni; nasze życie kończy się, kiedy umieramy, i warto doceniać to, co nam się przydarzyło. Andrzej Koraszewski, autor „Skąd się bierze dobro i zło i kilka innych pytań”