Ostatni Sprawiedliwi. Rozmowy z Polakami, którzy ratowali Żydów podczas II Wojny Światowej

Kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat.

„Tam każda sekunda to była śmierć” – mówi dziś Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, jeden z bohaterów książki.

Dwadzieścia rozmów. Kilkadziesiąt uratowanych istnień. Prawdziwe wspomnienia, ludzkie emocje i opowieści ostatnich żyjących uczestników tamtych wydarzeń. Nieraz trudno uwierzyć, że te historie wydarzyły się naprawdę.

Helena Goldstein zostaje Marią Bożek. Koleżanka ze szkolnej ławki pomaga jej wydostać się z krakowskiego getta, ukrywa na strychu kamienicy, organizuje wyjazd do Warszawy. I dzieli się z nią własną tożsamością.

Władysław Misiuna pracuje w królikarni przy nazistowskim obozie. Jedzenie, które dostaje od nazistów, zamiast dla królików trafia do ludzi…

Józef Walaszczyk przyjmuje do zarządzanej przez siebie fabryki trzydziestu Żydów. By ich ocalić, musi negocjować z Niemcami. Po wojnie nazwą go polskim Schindlerem.

Jeszcze kilkanaście lat temu przeprowadzenie tych rozmów byłoby niemożliwe. Bohaterowie długo dojrzewali do opowiedzenia światu o tym, co przeżyli i jak wiele ryzykowali, by ratować życie: krewnych i przyjaciół, ale także nieznajomych, przypadkowo spotkanych ludzi. O tym, co robili, często nie wiedzieli nawet ich najbliżsi.

Dziś szczególnie potrzebujemy takich opowieści – pełnych życzliwości, solidarności i bezinteresowności. Opowieści, które powinniśmy szanować i dbać, by nie były instrumentalnie wykorzystywane w naszych doraźnych sporach.

Niezwykła książka przedstawiająca wspomnienia Polaków obdarzonych tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Bohaterowie opowiadają historie swoje i ludzi, którym pomogli.


Anna Piątkowska – dziennikarka, absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Publikowała w portalach Interia oraz Styl.pl, specjalizuje się w wywiadach, jako formie spotkania dwóch światów. Niniejsza książka to efekt ciekawości drugiego człowieka i spotkań z ludźmi nieprzeciętnymi, których jednak próżno szukać na pierwszych stronach gazet.

Katarzyna Pruszkowska-Sokalla – dziennikarka z zawodu i wykształcenia. Absolwentka Polskiej Szkoły Reportażu i Porównawczych Studiów Cywilizacji na Uniwersytecie Jagiellońskim. Z mediami związana od kilkunastu lat, głównie z portalem Interia. W pracy najbardziej ceni możliwość poznawania ludzi i ich opowieści, dlatego jej ulubionym gatunkiem dziennikarskim jest wywiad.